Je wilt zo graag iets veranderen. Aan jezelf of in je leven. Je bent het zat dat je altijd op dezelfde manier reageert als er iets gebeurt wat jou triggert. Je wilt eindelijk die stap vooruitzetten, maar het lijkt alsof er altijd iets is wat jou tegenhoudt.
Moe word je ervan. Het is alsof je zelf geen invloed op jouw leven hebt, terwijl je het liefst zelf zou bepalen hoe jouw leven eruitziet. Waar jij je vrij voelt om te doen wat jij wilt doen.
Dat kan. Jij kan weer zelf aan het roer van jouw leven komen te staan. Maar om daar te komen, zul je wel jezelf in de spiegel aan moeten kijken. Want pas als jij weet wat jouw eigen rol hierin is, kun je die verandering maken.
Hier laat ik jou zien hoe dit werkt. Zodat jij jezelf beter leert kennen en erachter komt wat jij mag veranderen om wel die persoon te worden die jij graag wilt zijn.
- De vijf fasen van bewustwording
- Fase 0: Voordat je bewust wordt
- De pijn wordt te groot
- Fase 1 van bewustwording: Teleurstelling
- Fase 2 van bewustwording: Verantwoordelijkheid nemen
- Fase 3 van bewustwording: Perspectief krijgen
- Fase 4 van bewustwording: Dankbaarheid
- Fase 5 van bewustwording: Acceptatie en aanvaarding
- Bewust worden is altijd een stap vooruit
- Bewustwording komt wanneer jij daar klaar voor bent
In dit artikel:
- De vijf fasen van bewustwording
- Fase 0: Voordat je bewust wordt
- De pijn wordt te groot
- Fase 1 van bewustwording: Teleurstelling
- Fase 2 van bewustwording: Verantwoordelijkheid nemen
- Fase 3 van bewustwording: Perspectief krijgen
- Fase 4 van bewustwording: Dankbaarheid
- Fase 5 van bewustwording: Acceptatie en aanvaarding
- Bewust worden is altijd een stap vooruit
- Bewustwording komt wanneer jij daar klaar voor bent
Vaak lijkt het alsof je zelf geen zeggenschap hebt op bepaalde vlakken van je leven. Het lijkt alsof alles je overkomt. Alsof iedereen tegen je is. En alsof wat je ook probeert, toch op niks uitdraait.
Waar we ons alleen vaak niet bewust van zijn… En geloof me, ik heb dat ook lang gedaan… is dat hoe we iets ervaren, vooral bepaald wordt door hoe wij er intern op reageren. In jou zitten allerlei overtuigingen opgeslagen die jou ervan weerhouden om nieuwe stappen te zetten. Mogelijk heb je in je verleden ook dingen meegemaakt die zo pijnlijk waren, dat dat gevoel elke keer weer getriggerd wordt wanneer er nu iets vergelijkbaars gebeurt.
Maar deze overtuigingen en deze triggers, die leven in jou. Niet buiten jou. En dit is waar de verandering plaats mag vinden om die verandering die jij zo graag wilt maken, te kunnen maken.
En dat is positief!
Want zolang jij gelooft dat de oorzaak buiten jou ligt, ga je daar weinig aan kunnen veranderen.
Maar alles wat in jou leeft?
Daar kun je zoveel meer mee.
Om die verandering te kunnen maken, is het wel nodig om te weten wat er echt speelt.
Moet je je bewust worden van wat zich in jou heeft vastgeklampt.
Is dit makkelijk en pijnloos?
Ik ben bang van niet.
Je gaat jezelf eerst tegenkomen.
Jezelf misschien wel dingen kwalijk nemen.
Het heeft zeker een The Good, The Bad and The Ugly en het begint niet bij The Good.
Zelf ben ik dit proces al meerdere malen doorgegaan. Heb ik de teleurstelling in mezelf gevoeld omdat ik dit zelf blijkbaar deed, maar ook de dankbaarheid omdat ik nu eindelijk wist, wat ik eraan kon doen.
Laat mij jou hierin meenemen.
De vijf fasen van bewustwording
Je ergens bewust van worden is niet wat je één keer doet en dan ben je klaar. Was het maar zo’n feestje. Dan tekende ik ervoor!
Nee, het is een proces wat je bij elk obstakel, bij elke overtuiging en elke trigger weer opnieuw aan mag gaan. Elke keer dat ik dit proces ondertussen in ben gegaan, merkte ik dat dit proces altijd dezelfde fasen doorloopt. Dezelfde stappen. En deze vijf wil ik hier graag met jou delen.
Maar voordat we bij de eerste fase kunnen beginnen, is er eigenlijk altijd een fase 0. De fase waar we inzitten voordat we beginnen met herkennen wat er echt aan de hand is.
Fase 0: Voordat je bewust wordt
Voordat je je ergens van bewust wordt, is er natuurlijk altijd een fase waarin je dit nog niet bent. Als je je al bewust bent, hoef je het immers ook niet te worden.
Dit is de fase waarin je wel voelt dat er iets niet klopt.
Een gevoel van ontevreden zijn.
Een gevoel van anders willen.
Maar waar je nog niet zo goed weet wat het dan is.
En waar je vooral ook de oorzaak ervan buiten jezelf neerlegt.
Hier gaan we vrijwel allemaal in meer of mindere mate doorheen. Zelf heb ik hier denk ik de eerste dertig jaar van mijn leven gezeten. Niet dat alles kommer en kwel was, maar alles wat me tegenzat, alles wat ik anders wilde, lag buiten mezelf. Ik kon daar niks aan doen. Ik kon er niets aan doen dat het me overkwam. En ik kon er ook niets aan doen om het te veranderen.
Ik zette mezelf daarmee totaal aan de zijlijn van mijn leven. Pakte niet de verantwoordelijk voor mijn eigen leven. Die zijlijn was allesbehalve een fijne plek om te staan. Als jij jezelf hierin herkent, voel je waarschijnlijk ook wel dat dit niet de plek is waar jij in jouw leven wilt staan. Nee, je wilt zelf aan het roer staan!
De pijn wordt te groot
Fase 0 is een fase waar we bijna allemaal wel een deel van ons leven inzitten. En waar we zitten voor we ons bewust worden van elke overtuiging of trigger die ons belemmert.
Dit voelt als een veilige plek.
Hier hoef je namelijk niet te veranderen.
En hoef je ook niet te kijken naar je eigen aandeel in deze blokkade.
Totdat het te hard begint te knagen. Totdat de pijn van hoe het nu is groter wordt dan de wil om alles hetzelfde te houden. Pas dan kunnen we gaan veranderen. En dan begint alles bij bewustwording.
Er zijn mensen die hier nooit komen. Voor wie de pijn om zichzelf en hun eigen verantwoordelijkheid aan te kijken altijd groter blijft dan de pijn van alles waar ze zo ontevreden over zijn. Vaak zijn dit de mensen die veel klagen. Die zich overal het slachtoffer van voelen.
Dat jij dit nu leest, betekent dat jij daar niet wilt zitten. Dat jij jezelf niet zo wilt voelen. Of niet langer wilt voelen. En dan is het tijd om jezelf in de spiegel aan te kijken en eerlijk te zijn over hoe jij jezelf nu tegenhoudt.
Fase 1 van bewustwording: Teleurstelling
In fase 0 was je je al wel bewust dat je niet blij was met bepaalde aspecten van je leven. Misschien voelde het ook alsof je er niks aan kon doen. Dat het je allemaal overkomt en dat je het niet in je hebt om daar iets aan te veranderen.
Fase 1 is de fase waar je je beseft dat je hier toch echt zelf een rol in hebt.
Wanneer jij het gevoel hebt dat iedereen over je heen loopt, komt dat waarschijnlijk doordat jij je grenzen niet durft aan te geven.
Het gevoel dat niemand ooit rekening met jou houdt, komt weer doordat jij niet aangeeft wat jij wilt en waar jij behoefte aan hebt.
Of, zoals bij mij, wanneer je je regelmatig niet serieus genomen wordt, komt dat doordat je nog niet genoeg in jezelf gelooft.
Je hier bewust van worden, is ontzettend pijnlijk. Ik wou dat ik ervoor kon zorgen dat je deze fase over kon slaan, maar helaas is dat onmogelijk. Elke keer dat ik door dit proces heen ga, kom ik weer in deze fase terecht. Alleen wordt de tijd die ik hier doorbreng wel korter en korter.
Dit is de fase waarin je teleurgesteld bent. Teleurgesteld in jezelf omdat je je opeens realiseert dat je dit zelf (deels) veroorzaakt. Voor je gevoel doe je iets fout en is het opeens je eigen schuld. Je innerlijke criticus vindt het heerlijk om hier even aan het roer te staan.
Dit deel van het bewustwordingsproces is The Ugly.
Absoluut.
Maar later zul je gaan zien dat jij niks fout hebt gedaan.
Dat dit niet je eigen schuld is.
En dat er niks mis met je is.
Fase 2 van bewustwording: Verantwoordelijkheid nemen
Je realiseren dat je hier zelf een aandeel in hebt, betekent ook gaan zien, gaan voelen, dat je niet langer aan de zijlijn hoeft te blijven staan. Dat je zelf weer aan het roer kunt gaan staan en weer de verantwoordelijkheid kunt nemen.
Door je bewust te worden dat je zelf een aandeel hebt, geeft dit jou de kans om veranderingen te maken. Zolang jij het immers buiten jezelf neerlegt en gelooft dat alles je overkomt, kun je niks veranderen. Zeker als het iets is wat jou voor jou gevoel wordt aangedaan.
Iemand anders kun je namelijk nooit veranderen.
De enige die je kunt veranderen, ben je zelf.
Je realiseren dat je zelf die verandering kunt brengen.
Dat je zelf de verantwoordelijk kunt nemen.
Dat is het positieve aan deze fase.
Maar helaas zit er ook een keerzijde aan.
In fase 1 voelde je je schuldig. Kreeg je opeens het gevoel dat je dit jezelf aandoet. En dat er iets mis met je is.
Hierdoor ga je in deze fase vaak in de fix-modus:
Als je er maar zo snel mogelijk achter komt hoe dit is ontstaan, dan kun je er ook zo snel mogelijk vanaf komen. Pas dan ben je voor je gevoel weer heel en normaal.
Je schiet eerst te veel in de modus van verantwoordelijkheid nemen.
Het geloven dat je pas weer heel bent, als je dit gefixt hebt, dat is de Bad in dit proces.
Maar ook daar komen we doorheen!
Fase 3 van bewustwording: Perspectief krijgen
Fase 0 t/m fase 2 volgen elkaar behoorlijk rechtlijnig op. Eerst ben je onbewust dat jij jezelf tegenhoudt. Daarna volgt de teleurstelling omdat je dit toch voor een groot deel zelf doet, maar komt ook het besef dat je er zelf iets aan kunt doen. Om vervolgens in de modus terecht te komen dat je het wilt repareren. Of dat je jezelf wilt repareren.
Hierna komt fase 3, de fase waar je vanuit een ander perspectief gaat kijken naar jezelf en naar je blokkades. Je gaat je realiseren dat alles wat je over jezelf zegt in fase 1, dat dat ook niet meer dan overtuigingen zijn. Een verhaal wat jij jezelf vertelt.
Ik ben niet normaal/Er is iets mis met mij: Want jij bent zeker de enige die hiertegen aanloopt? De enige die te maken heeft met overtuigingen en triggers? Ik denk eerder dat je niet normaal zou zijn als je ze niet zou hebben 😉.
Ik ben zelf de schuldige: Dat jij jezelf op een bepaalde manier tegenhoudt, maakt je niet de schuldige in dit verhaal. Of je nou van je af gaat bijten (fight), ervoor wegloopt (flight) of helemaal stilvalt (freeze). Dit is een beschermingsmechanisme wat je jezelf in het verleden hebt aangeleerd om jezelf te beschermen. Je kunt er alleen nu wel voor gaan kiezen om dit mechanisme wat je niet langer beschermt een minder grote rol te laten spelen.
Je bent niet meer dan een mens. Een mens met haar of zijn eigen overtuigingen, triggers en beschermingsmechanismen.
Fase 4 van bewustwording: Dankbaarheid
Ja, dit proces is pijnlijk. Ik verwacht ook niet dat het ooit pijnloos gaat worden. Je moet toch een deel onder ogen zien waarvan je liever had gehad dat het er niet was. En eronder zit meestal ook een grotere pijn verscholen. Ervaringen uit het verleden waar je je niet altijd nog helemaal bewust van bent. Of die je zelfs helemaal hebt weggestopt. Waar je te maken krijgt met je verwonde innerlijke kind.
Toch is dankbaar zijn dat je je hier bewust van mag worden een onderdeel van het bewustwordingsproces.
Want of je het nou wilt of niet, deze trigger was er al. Deze overtuiging had je al. Ze hadden al invloed op je, ook al was je je er nog niet bewust van dat deze trigger of overtuiging daarachter zat. Het negatieve effect was hoe dan ook al in je leven aanwezig. Je kon de oorzaak alleen nog niet zien.
Nu je dit wel kunt zien, geeft het jou de kans om dit wel te veranderen. Waar eerst die trigger of overtuiging rustig aan het stuur kon zitten zonder dat jij dat doorhad, kun je nu dat stuur terug gaan pakken. Waarschijnlijk lukt dat niet in één keer, gaat dat met vallen en opstaan, maar nu ben jij in staat om hier aan te werken. Het is niet langer iets wat je alleen maar overkomt.
Fase 5 van bewustwording: Acceptatie en aanvaarding
Nee, daarmee bedoel ik niet dat je gewoon maar aanvaard dat het zo is en dat het niet hoeft te veranderen. Je hoeft er ook niet opeens blij mee te zijn. Wat je wel mag doen, is gaan voelen dat het er OOK mag zijn. Die trigger, die overtuiging, ze zijn in ieder geval op dit moment deel van jouw leven. Ze mag er zijn, naast dat jij eraan gaat werken om het niet langer zoveel invloed op jou te laten hebben.
Soms betekent acceptatie en aanvaarding ook accepteren dat de trigger of de overtuiging nooit helemaal weg zal gaan. Veel van deze triggers en overtuigingen zijn al heel vroeg in ons leven ontstaan. Zo vroeg dat ze zo in je kern gebrand zijn, dat dit mogelijk altijd een deel van je zal blijven. Een trigger die altijd als eerst langskomt of een overtuiging die toch weer net even de kop op steekt.
Maar je kunt er wel mee om leren gaan, waardoor deze alleen nog naar voren komen in situaties die heftiger zijn. Of doordat je de trigger of overtuiging steeds sneller leert herkennen en jij sneller een andere keuze kunt maken. Een keuze waar je niet gaat vechten, vluchten of bevriezen en waar je andere, betere gedachten hebt.
Sommige triggers en overtuigingen zullen altijd een basisreactie blijven. Maar jij hebt het in je om daar een nieuwe strategie op te bouwen. Die je steeds sneller op leert pakken, waardoor dit ontzettend veel minder invloed op je gaat hebben
Voel je daarover niet schuldig. Krijg daardoor niet het gevoel dat er iets stuk aan je is. Deze veiligheidsprocedure zit gewoon net iets te diep ingebouwd. Bedank in plaats daarvan je brein dat het je zo goed wil beschermen.
Bewust worden is altijd een stap vooruit
Dit is hoe het proces van bewust worden eruitziet.
Het begint bij de realisatie dat je zelf verantwoordelijk bent en daarbij komt teleurstelling om de hoek kijken, omdat je dit voor je gevoel zelf hebt veroorzaakt. Je wist alleen op dat moment nog niet beter. Je wist niet dat je dit zelf deed.
Maar als je dan realiseert dat je het zelf doet, komt je er ook achter dat je het zelf kunt veranderen. Dit kan ook, maar schiet hier niet in door.
Je mag er anders naar leren kijken.
Het anders gaan ervaren. Er is niks mis met jou.
Je bent niet abnormaal.
Jij bent een mens, net als wij allemaal, met haar of zijn eigen overtuigingen en triggers.
En natuurlijk wil je dat jouw leven is zoals jij het wilt, maar je hoeft jezelf niet te repareren.
Je bent niet stuk.
Je mag dankbaar zijn dat je je hier bewust van mag worden. Dat je mag zien wat jou tegenhoudt om vooruit te komen.
En als laatste mag je plaats maken voor een stukje acceptatie en aanvaarding. Aanvaarding dat het nu zo is zoals het is en acceptatie dat het mogelijk altijd een deel van je leven zal blijven. Alleen wel een veel kleiner deel, doordat je die overtuiging of trigger leert herkennen.
Elke keer dat je je ergens bewust van wordt, kan dat voelen als een stap achteruit. Maar dat is het niet. Het is altijd een stap vooruit. Doordat dit je in staat stelt om zelf de verantwoordelijkheid te nemen.
Bewustwording komt wanneer jij daar klaar voor bent
Ik geloof oprecht dat bewustwording alleen gebeurt, wanneer jij daar klaar voor bent. Wanneer jij eraan toe bent om de volgende stap te gaan zetten. Dat je het in je hebt, om een nieuwe reactie op deze trigger te krijgen. Om er een nieuw, positiever verhaal bij te maken, in plaats van het negatieve verhaal van de oude overtuiging.
Triggers en overtuigingen zullen er altijd zijn. Er is geen mens zonder triggers en zonder overtuigingen. Een nieuwe ontdekken is daarmee allebehalve een stap terug, maar juist een stap vooruit naar een toekomst waar je minder negatieve impact van deze trigger en overtuiging gaat hebben. Waar jij de persoon bent die zelf bepaalt hoe haar of zijn leven eruitziet. Een mens met meer zelfvertrouwen, meer zelfliefde en meer zelfacceptatie.
Gebeurt er iets waar jij je door getriggerd voelt? Waar je kwaad door wordt of bang? Voel dan eens bij jezelf wat er echt bij jezelf gebeurt. Waar je echt zo bang over bent of waar je je echt zo door aangevallen voelt. Wat leeft er in jou waardoor deze trigger ontstaat?
En wanneer je het gevoel hebt dat iets niet lukt of dat je ergens niet vooruit in komt. Duik dan ook eens naar binnen en onderschep die gedachte, die overtuiging, die ervoor zorgt dat jij deze stap niet zet.
Dat is waar bewustwording begint.
Dat is waar jij klaar voor bent.
P.S. Ik realiseer me heel goed dat je na dit stuk nog niet weet hoe je dan met die overtuigingen om leert gaan. Dat is echter een verhaal op zich, welke ik graag me je deel in het volgende artikel!
Luister ook hier:
