Een gebrek aan zelfvertrouwen. Dit is een gevoel waar veel van ons mee rondlopen. We zijn namelijk allemaal wel ergens onzeker over. Allemaal hebben we iets waar we aan twijfelen. Iets waarvan we denken:
Ben ik daar wel goed in?
Kan ik dat wel?
Gaat me dat wel lukken?
Zie ik er wel goed genoeg uit?
Pas ik er wel tussen?
Eén of meerdere van deze vragen stellen wij ons allemaal weleens. Betekent dat dan ook dat we allemaal een chronisch gebrek hebben aan zelfvertrouwen? Of betekent zelfvertrouwen misschien iets anders en valt het wel mee?
In dit artikel neem ik je mee in een aantal misverstanden als het gaat om zelfvertrouwen.
Zelfvertrouwen misverstand 1:
Je mag nooit twijfelen vs. Geloven dat je het kunt leren
Het eerste wat ik zie gebeuren is dat we meteen het gevoel krijgen dat we geen zelfvertrouwen hebben als we ook maar enigszins twijfelen aan wat we kunnen. Het is alsof we altijd zelfverzekerd door de wereld moeten gaan. Ervan overtuigt dat we absoluut alles kunnen.
Maar wees eens eerlijk: Ken jij ook maar één persoon die alles kan?
Nee toch?
Het is volledig reëel om naar jezelf te kijken en te denken: Ik weet niet of ik dit wel kan. Je kunt ook niet alles. En zeker als het om iets gaat waar je nog weinig ervaring mee hebt, is het niet meer dan logisch dat je het nog niet of nog niet volledig kunt. Ik denk dat het juist heel gezond is om op die manier naar jezelf te kijken.
Waar het verschil wel in zit is waarover je bij jezelf twijfelt. Is het iets wat je voor de eerste keer doet: Doodnormaal. Maar is het iets wat je al heel vaak, met succes, hebt gedaan, dan wordt het tijd om die twijfel los te laten. Ja, natuurlijk, er kan altijd iets verkeerd gaan. We maken allemaal fouten. Maar je hebt wel al laten zien dat je dit kunt. Lukt het een keer niet, dan betekent dat niets over of je hier goed of slecht in bent.
Jezelf afvragen of je iets wel of niet kunt, is dus geen teken van wel of geen zelfvertrouwen. Wat wel een teken is van zelfvertrouwen is geloven dat je het kunt leren. Je kunt het misschien nog niet, maar het gaat om dat woordje ‘nog’. Want wat je nu nog niet kunt, komt wel als je daar de tijd en de energie in steekt. En als je bereid bent om dit met vallen en opstaan te leren.
Zelfvertrouwen misverstand 2:
Je mag nooit fouten maken vs. Geloven dat je het op kunt lossen.
Eén van de redenen waarom we vaak niet aan de slag durven met iets nieuws is de angst dat het ons niet gaat lukken. Dat we daar fouten bij gaan maken. En ergens zijn we gaan geloven dat het maken van fouten slecht is. Dat dat meteen laat zien dat je ergens niet goed in bent. Of nog erger: Dat jij niet goed genoeg bent.
Hoe we tot de conclusie zijn gekomen dat fouten maken verkeerd is, weet ik niet. Fouten zijn namelijk onmisbaar.
Fouten hebben we nodig om te kunnen leren. Natuurlijk, als het goed gaat leer je ook. Dan zie je dat de manier waarop je het nu doet werkt. Maar ook van de fouten leer je. Ze laten namelijk zien wat nog niet werkt en geven informatie over hoe je kunt verbeteren. Als je bang bent om fouten te maken en het daarom niet eens gaat doen, krijg je die feedback helemaal niet. Noch krijg je de feedback van een geslaagde actie. Je krijgt helemaal niks.
Het zijn juist de mensen die wij zien als succesvol en zelfverzekerd, die de meeste fouten in hun leven hebben gemaakt. Zij hebben zichzelf namelijk de kans gegeven om met vallen en opstaan te groeien. Oké, misschien zie je vooral hun successen, maar geloof me, je moest eens weten hoeveel mislukte pogingen daaraan voorafgegaan zijn!
Echt, fouten (durven) maken is juist een teken van zelfvertrouwen.
Zelfvertrouwen is ook het vertrouwen in jezelf hebben dat je het op kunt lossen. Vertrouwen dat je nu misschien de oplossing nog niet ziet, maar dat je daar wel achter gaat komen. En vertrouwen dat als er al iets fout gaat, je dat weer kunt fixen. Met of zonder hulp. Want wie zegt dat je alles zelf op moet lossen?
Zelfvertrouwen misverstand 3:
Je mag nooit zenuwachtig zijn vs.
Toch doen, hoe zenuwachtig je ook bent
Je zit in het publiek van een voorstelling. Misschien komt er zo een groot spreker op, je favoriete band, of een cabaretier. En terwijl de artiest of artiesten het podium met forse stappen en een big smile het podium op komen, denk jij: Wow, wat een zelfvertrouwen!
Maar wat jij niet weet, of niet bij stil staat, is dat hij of zij net, voordat ze het podium op liep, ook even rustig adem moest halen om die hartslag en ademhaling weer wat naar beneden te krijgen. Ook hij of zij heeft alle gedachten over wat er allemaal fout zou kunnen gaan, langs horen komen. Ja, deze persoon is net zo goed zenuwachtig.
Zenuwachtig zijn hoort erbij. Het is een mechanisme van jouw lichaam om jou in een staat van alertheid te brengen. Het verschil zit er in wat je doet met dit gevoel. Laat je je erdoor tegenhouden of ga je het toch doen?
Iedereen kent het gevoel van zenuwen. Ook die spreker of artiest die jij het podium op ziet lopen. En misschien denk je nu: Ja, maar ik ben veel zenuwachtiger! Of ik ben veel sneller zenuwachtig!
Misschien, maar dat komt ook doordat deze artiest of spreker dit al veel vaker heeft gedaan. Hij of zij is al zover gekomen. Met vallen en opstaan! Ze hebben ondertussen gezien dat ze meer kunnen dan ze dachten. En juist door het doen, hoe zenuwachtig ze ook waren, hebben ze hun zelfvertrouwen laten groeien.
In je comfortzone blijven
Als je het gevoel hebt dat je vooral niks moet doen wat je nog niet kunt, omdat je anders fouten zou kunnen maken. En als je je tegen laat houden door dat gevoel van zenuwen. Dan kom je op het punt dat je heerlijk in je comfortzone blijft zitten. Dat is waar naar mijn mening ook het grootste verschil zit tussen wel of geen zelfvertrouwen.
Het gaat niet om vertrouwen dat je het wel kunt, dat het toch niet fout zal gaan en dat je maar beter kunt stoppen als je ook maar een klein beetje zenuwachtig of angstig wordt. Die zenuwen en dat angstige gevoel mogen er gewoon zijn. Die hoef je niet uit te bannen. Maar laat je er ook niet door tegenhouden.
Als jij vooruit wil, waarin dan ook, dan hoort stappen zetten daarbij. Spannende stappen. Stappen die je hart sneller doen kloppen. Maar wel die stappen zetten. Stappen buiten die comfortzone.
Die stappen zetten, dat is een teken van zelfvertrouwen.
Je hebt geen zelfvertrouwen, je krijgt het
Oké, nog een extra misverstand. Het hele hebben van zelfvertrouwen is een misverstand op zichzelf. Dit geeft namelijk het idee dat zelfvertrouwen een eindstation heeft. Pas als je daar bent, dan heb je zelfvertrouwen. En alles daarvoor niet.
Dus, als je nog weleens aan jezelf twijfelt. Of als er ook een keer iets fout gaat. Of als je momenten hebt waarop je je zenuwachtig voelt. Dan heb je nog geen zelfvertrouwen. Maar als je dat allemaal uit weet te bannen, ja, dan heb je het. Dan heb je zelfvertrouwen!
Nee, zelfvertrouwen is puur het vertrouwen in jezelf dat je aan jezelf kunt werken. Dat je ergens beter in kunt worden, met vallen en opstaan. Hoe spannend het ook is. En door het te doen, groeit je zelfvertrouwen. Waardoor iets wat je eerst doodeng vond, nu al veel minder spannend is.
Daarmee is zelfvertrouwen iets waar je je hele leven aan mag werken. Iets wat je steeds verder kunt versterken. En dat is iets wat zelfs de mensen waarvan jij denkt dat ze altijd zelfverzekerd zijn, ook nog steeds doen. Er is altijd een volgende uitdaging. Een nieuwe spannende stap.
Jouw zelfvertrouwen laten groeien, doe je juist door die dingen op te zoeken waar je nog aan jezelf twijfelt, waar je nog fouten in maakt en waar je nog zenuwachtig over bent.
Luister ook hier:
