Regelmatig hoor ik: “Mijn burn-out is echt het beste wat me ooit is overkomen. Daardoor heb ik mijn leven volledig omgegooid.” Soms zelfs met de toevoeging: “Ik gun het iedereen!”
Elke keer als ik dit iemand hoor zeggen, gaan bij mij de nekharen recht overeind staan. Zo leuk is een burn-out helemaal niet. En helaas, het betekent ook niet dat als je er weer van hersteld bent, dat je ervan af dan altijd immuun voor bent.
Niet om alleen doembeelden te schetsen natuurlijk. Er is namelijk een hele goede reden waardoor je weer in die burn-out terecht kunt komen. En dat betekent ook dat je er iets tegen kunt doen en er een weerstand voor op kunt bouwen.
Hoe dat zit? Dat lees je hier.
De situatie waarin je burn-out ontstond is nog hetzelfde
Vaak denken we bij een burn-out dat we alleen maar even hoeven te herstellen. Hup, even die batterij weer opladen en je kunt er weer tegenaan. Ready to go!
Maar als je daarna weer precies hetzelfde gaat doen, op je oude plek, dan loopt die batterij weer leeg. De oorzaak van jouw burn-out lag immers daar en die veroorzaakt rustig een nieuwe.
Na mijn terugkeer op de werkvloer kwam ik ook weer terug op hetzelfde project, in hetzelfde team, met dezelfde werkzaamheden. Hoewel ik aan alles voelde dat ik dit echt niet meer wilde en mijn energie weer meteen weg voelde lekken, had ik ook het gevoel dat ik geen kant op kon. Andere opties had ik op dat moment niet.
Echt goed herstellen kon ik daar niet. Op het moment dat je weer aan de slag gaat is die batterij vaak ook nog niet volledig opgeladen. Bovendien heeft hij een behoorlijke klap gehad, waardoor het ook nog wel een tijdje moeilijk is om hem echt op peil te houden.
Al snel voelde ik weer al mijn energie wegstromen.
Vermoeid. Geen energie. Nergens zin in.
Ik kon me niet focussen en kreeg geen werk door mijn handen. Wat ook een aanslag was op mijn op dat moment toch al niet zo grote zelfvertrouwen.
Hoofdpijn, last van mijn nek en schouders, maagklachten.
Alles kwam terug.
Ik stevende rustig af op weer een burn-out
De situatie veranderen: Doe dit
Ga uitzoeken wat in jouw oude situatie ervoor heeft gezorgd dat je in die burn-out terecht bent gekomen. Wat heeft jou zoveel stress bezorgd en zoveel energie gekost?
Bespreek dit met je leidinggevende en onderzoek wat er kan veranderen, zodat jij meer ruimte krijgt. Welke werkzaamheden kan iemand anders van je overnemen en jij afscheid van nemen? En welk werk zou je juist meer kunnen doen, omdat je die taken graag doet?
Dit klinkt misschien egoïstisch, maar ook jouw werkgever heeft er niks aan als jij weer uitvalt. Bovendien, waarschijnlijk ben je ook nog eens veel beter in en gemotiveerder voor die taken die jij wel graag doet.
Niet elke werkgever geeft of heeft hier ruimte voor. Soms is wat jij (nu) wil ook zo anders dat je dat bij je huidige werkgever niet meer kunt vinden. Dan kan het tijd zijn om dat roer volledig om te gooien en een nieuwe richting te kiezen.
Ook ik kon niet verder bij mijn werkgever en besloot ontslag te nemen.
Was daarmee het probleem opgelost?
Helaas…
Jij bent niet veranderd
Het is makkelijk om de oorzaak buiten jezelf neer te leggen:
Het komt door mijn werk, niet door mij.
Makkelijk, maar allesbehalve waar.
Een burn-out is een samenspel tussen wat er in jouw leven speelt en hoe jij hierop reageert. Dat is ook waarom die collega, die hetzelfde werk doet als jij onder dezelfde omstandigheden, niet net als jij een burn-out krijgt. Hij of zij gaat er anders mee om.
In jouw leven heb je allerlei patronen en overtuigingen opgebouwd, die je ook meeneemt naar je werk,
Bijvoorbeeld:
- Je moet altijd je beste beentje voor zetten en je mag geen ‘nee’ zeggen.
- Fouten mag je niet maken. Alles moet perfect.
- Als jij het niet doet, dan doet niemand het. En dus trek je weer extra werk naar je toe.
- Je mag niet zwak of lui zijn. Dus gewoon doorgaan en niet zeuren.
- Werken doe je toch niet voor je lol? Het hoeft helemaal niet leuk te zijn.
Herken je één of meerdere hiervan? Jammer.
Deze gedachten zorgen ervoor dat jij in een patroon stapt waar jij makkelijk te veel van jezelf vraagt. En deze overtuigingen en patronen laat je niet achter op je oude werkplek als je het pad verlaat.
Nee, die gaan mee in de doos. Mee naar je nieuwe werkplek of zelfs je werkplek thuis als je voor jezelf besluit te beginnen.
Ik weet er alles van…
Het lag echt aan mijn werkplek!
Ik heb ook heel lang de werkdruk de schuld gegeven. Het ging alleen maar over de deadline die al meer dan een jaar verstreken was en die we toch echt moesten halen. Anders liep de klant nog weg ook. Dus, pak alsjeblieft zoveel mogelijk werk op, eventueel van je collega als je die kunt helpen. En kun je ook nog in de avonduren en de weekenden helpen?
Natuurlijk, dit was zwaar. Zeker omdat ik voor mijn gevoel helemaal niet zo goed mee kon helpen. Maar wat er eigenlijk onder bleek te zitten was dat ik vond dat ik altijd door moest gaan.
Alleen door hard te werken, ga je iets bereiken.
Opgeven is zwak.
Als je aangeeft dat het niet wil, ben je een aansteller.
En werken doe je helemaal niet omdat het leuk is.
Brood op de plank! Daar gaat het om.
Met als gevolg dat ik niet aan de bel trok toen het slechter begon te gaan. Ik dwong mezelf om door te gaan en mezelf altijd van mijn beste kant te laten zien.
Ondertussen ben ik eigen baas en wat zie ik dat ik doe?
Ik push mezelf nog steeds regelmatig tot het uiterste.
Want als ik niet doorzet, dan komt het nooit van de grond.
Als dat je niet lukt, ben je een loser.
En dus ga ik nog steeds door met taken die me veel energie kosten.
Ook al ben ik doodmoe.
Ik blijf te veel van mezelf vragen.
Moet werk dan altijd leuk zijn?
Nee, maar voor een groot deel wel.
En zelfs daar besteed ik niet altijd aandacht aan.
Word je bewust van je overtuigingen en patronen
Het eerste wat je nodig hebt, is je bewust worden van welke overtuigingen jij hebt. Hou eens bij welke gedachten er door jouw hoofd gaat op het moment dat je voelt dat het te veel wordt, maar je toch doorgaat.
Hoe laat je dit zien in je werk?
Wat zorgt ervoor dat jij zoveel van jezelf vraagt en je eigen grenzen niet respecteert?
Daarna is het noodzaak om je bewust te worden van de momenten dat je dit (toch weer) doet. Door je hier bewust van te worden kun je ingrijpen en andere keuzes maken.
Is dit makkelijk?
Nee.
Deze overtuigingen en patronen zijn al heel lang bij je. Ze zitten zo diep dat je ze in eerste instantie niet altijd bij jezelf zult zien. Vervolgens lukt het je niet altijd om de andere keuze te maken. Je moet naar jezelf leren luisteren en jezelf leren dat de andere weg beter is. En door die andere weg vaker te nemen, jezelf de oude afleren.
Heb dus geduld met jezelf. Zelfs als je weet te spotten wat jouw valkuil is, ga je hem nog niet altijd kunnen ontwijken. Zeker als de druk hoog oploopt, is de kans groot om weer in je oude patronen te stappen.
Geef jezelf niet de schuld als je weer in die valkuil trapt. Wordt niet kwaad op jezelf. Het is al een hele stap dat het je achteraf lukt om het te signalen.
Je hoeft het niet alleen te doen
Het veranderen van deze patronen en overtuigingen kan zo moeilijk zijn, dat je daar wel wat hulp bij kunt gebruiken. Daar is helemaal niks mis mee.
Een goede coach kan jou helpen ontdekken wat jouw valkuilen zijn. Samen kunnen jullie onderzoeken hoe jij jouw overtuigingen over werk en hoe hard jij moet werken steeds minder gaat geloven. En hoe je steeds minder vaak vastloopt in die oude patronen. Zodat je steeds vaker gaat doen wat goed is voor jouw energie en dit jouw nieuwe automatisme wordt.
Door de noodzakelijke en gewenste veranderingen te maken in jouw situatie en eerlijk te kijken naar jouw bijdrage in jouw burn-out, maak jij het voor jezelf mogelijk om wel af te rekenen met die burn-out.
Luister ook hier: