Visualiseren… misschien vind je dat heel zweverig klinken. Maar wist je dat je dat eigenlijk al heel regelmatig doet?Â
Je doet het als je vooruitblikt naar je vakantie en je al op de plaats van bestemming rond ziet lopen. Of als je ’s ochtends wakker wordt en buiten de regen tegen het raam hoort tikken en je je even waant op een mooie zomerse dag. En je doet het als je voor de avond probeert te bedenken wat je wilt gaan eten en je het bord al zo goed als voor je ziet staan en je voorstelt hoe het ruikt en smaakt.
Visualiseren is eigenlijk niets meer en niets minder dan je in gedachten voorstellen hoe iets kan zijn. Je doet hierbij een beroep op je voorstellingsvermogen en op je intuïtie. In gedachten voorstellen heeft niet alleen met beeld te maken. Je gebruikt hierbij al je zintuigen; je kunt dingen horen, ruiken, proeven, voelen. Het kan zelfs zo zijn dat het meer in de vorm van emoties en gevoelens naar voren komt.
Wat maakt visualiseren zo krachtig?
Visualiseren is een ontzettende krachtige tool om toe te passen in je dagelijkse leven. Jouw brein maakt namelijk geen onderscheid tussen echte acties en ingebeelde acties. Als jij je acties inbeeldt, kun je daarmee je brein op scherp stellen, om dat ook daadwerkelijk voor elkaar te krijgen.
Valkuil bij visualiseren
Hier zit alleen ook meteen een valkuil. Je brein maakt namelijk ook geen onderscheidt tussen positief en negatief. Als jij je negatieve uitkomsten voor gaat stellen, dan stel je jezelf er ook op in dat dat gaat gebeuren.
Je kent het misschien wel. Je ziet op tegen die presentatie die je moet geven en zegt tegen jezelf ‘Dat gaat echt nooit lukken.’ En prompt, ja hoor, je staat daar die presentatie te geven en klapt volledig dicht. Of je hebt ’s avonds een feestje en denkt bij jezelf ‘Er zal wel niks aan zijn.’ En ja hoor, het feestje is inderdaad niks aan.
Op dat moment heb jij je brein ingesteld op falen in de situatie van de presentatie en op alle vervelende eigenschappen van het feestje in de tweede situatie. Bij de eerste ben je al zo angstig dat het verkeerd zal gaan, dat dat ook daadwerkelijk gebeurd. Bij de tweede sta je niet meer open voor alles wat er wel leuk is.
De kracht van positieve visualisatie
Andersom kun je visualiseren wel gebruiken om je juist te richten op het positieve. Je kunt je voorstellen hoe je die presentatie met vol vertrouwen en bruisend van de energie staat te geven.
Doordat je dat al een keer hebt meegemaakt, in je verbeelding, ga je met veel meer vertrouwen dat podium op en lukt het je ook daadwerkelijk.
Voor het feestje kun je je voorstellen dat je daar interessante mensen gaat ontmoeten en doordat je je dat voorstelt, sta je veel meer open om ook echt met anderen te gaan praten.
Pas op dat je hierbij je visualisatie wel geloofd. Als je daarna meteen weer bij jezelf zegt ‘Het zal wel niet’, dan gaat het niet werken.
Hoe kan ik visualisatie dan gebruiken?
Visualisatie kun je voor verschillende doeleinden gebruiken:
- Ontspanning
- Voorbereiden lichamelijke oefening
- Voorbereiden op een situatie
- Je doel visualiseren
- Vinden van antwoorden
Visualisatievoorbeelden
Visualisatievoorbeeld 1: Ontspanningsvisualisatie
Als jij je lekker ontspannen wilt voelen, kun je visualisatie toepassen om je lichaam inderdaad meer te laten ontspannen. Hiervoor stel je jezelf voor in een omgeving waar jij heerlijk kunt ontspannen. Dit kan in de natuur zijn, bijvoorbeeld in het bos, in de bergen of op dat tropische strand waar je zo graag naartoe gaat op vakantie. Het kan ook je favorieten plekje in huis zijn, die lekkere stoel in de woonkamer waar je altijd zit te lezen of je comfortabele bed. Wat wel belangrijk is dat je jezelf daar ook echt ziet, alsof je daar nu bent. Neem ook al je zintuigen mee. Wat zie je? Wat hoor je? Zijn er dingen die je kunt ruiken of proeven? Kun je iets aanraken? En vooral ook: hoe voelt je lichaam zich?
Op het moment dat jij je dan voorstelt dat je helemaal ontspannen bent, zal je lichaam daar ook op die manier op reageren. Het zal die stoffen aanmaken die je lichaam ook echt doen ontspannen.
Nadeel is dat je dit ook andersom kunt gebruiken en misschien zelfs al regelmatig onbewust doet. Als jij namelijk gaat piekeren over iets wat je later vandaag, morgen of ergens deze week moet doen en je voorstelt hoe dat allemaal mis kan gaan… Tja, dan zal je lichaam daar ook op reageren en juist heel erg gespannen worden.
Visualisatie op het strand:
Hieronder volgt een korte visualisatie, waarbij je kunt ontspannen op het strand. Lees hem eerst rustig door, voordat je deze voor jezelf toepast.
Ga zitten in een comfortabele houding en zorg ervoor dat je even niet gestoord kunt worden. Adem rustig in en uit en sluit je ogen.
Beeld je nu in dat je op het strand bent.
Loop je er rond of zit je lekker in het zand of op een strandbed?
Het weer is precies zoals jij dat prettig vindt.
Schijnt de zon en is het lekker warm?
Of is het is het bewolkt en ben je lekker aan het uitwaaien in de wind?
Kijk om je heen en laat alles om je heen gewoon gebeuren.
Hoor je de branding? Kun je de zee ruiken?
Ga even helemaal op in deze omgeving en ervaar alles wat er om je heen gebeurt.
Ervaar ook hoe ontspannen en vredig je lichaam zich hier voelt.
Blijf hier zolang als jij zelf prettig vindt.
Als je klaar bent om weer terug te komen van het strand, wordt je dan langzaam bewust van je eigen omgeving. Luister of je geluiden hoort en beweeg je lichaam een klein beetje. Als je daar klaar voor bent, open je je ogen weer.
Hoe heb je dit ervaren? Voel je je op dit moment rustiger en meer ontspannen?
Visualisatievoorbeeld 2: Voorbereiden lichamelijke oefening
Ik weet niet of je zelf sportief bent of niet, maar misschien ken je het wel dat je een bepaalde beweging uit wilt voeren, maar het net niet lekker voor elkaar weet te krijgen.
Om beter te worden in hun sport gebruiken sporters visualisatie. Zij beelden zich in dat zij bepaalde handelingen perfect uitvoeren. Doordat ze dit in hun verbeelding doen, kun ze zich veel beter concentreren op elke minuscule beweging die zij moeten maken. Ze kunnen zich ook op een specifiek onderdeel meer concentreren, dan op een andere. Als zij deze beweging in het echt uitvoeren, kunnen ze zich niet alleen op één klein detail richten, doordat ze dan de volledige beweging in het echt uit moeten voeren.
Doordat zij deze bewegingen visualiseren, trainen zij hun brein al op het daadwerkelijk uitvoeren van de beweging. Op het moment dat zij deze wel in het echt moeten doen, is hun brein al voorgeprogrammeerd. Het is niet dat ze het opeens perfect kunnen. Je moet het nog steeds trainen.
Ik kan je geen voorbeeld geven voor een specifieke oefening. Ik moet eerlijk bekennen dat ik zelf niet zo sportief ben, dat ik mij focus op de perfecte uitvoer van een beweging. Als je dit wel wilt doen, stel jezelf dan de volledige beweging voor. Waar bevindt elk lichaamsdeel zich? Staat je linkervoet bijvoorbeeld voor je rechtervoet en beweegt je rechterarm zich naar achteren? Hoe is de houding van je heupen, je rug, je schouders? Welke delen van je lichaam moeten zich bewegen om deze oefening uit te voeren en hoe beweegt elk zich tot in detail? Als je je een beweging voor de geest haalt, weet je zelf waarschijnlijk wel op welk onderdeel je extra focus moet leggen.
Visualisatievoorbeeld 3: Voorbereiden situatie
Stel je voor dat je ergens in de nabije toekomst een presentatie moet geven of een moeilijk gesprek aan moet gaan. Natuurlijk kun je nog geen voorstelling maken van hoe elk detail zal verlopen. Je kunt ook niet voorspellen hoe het publiek zal reageren of wat je gesprekspartner allemaal zal zeggen. Wat je je wel in kunt beelden is hoe jij je voor de presentatie of het gesprek wilt voelen, bijvoorbeeld krachtig en zelfverzekerd. Zie dan voor je hoe je lichaamshouding dit uitstraalt. Welke gezichtsuitdrukking heb je? Lach je vriendelijk?
Je presentatie visualiseren
Hoe kom je vervolgens het podium oplopen of hoe stap je de kamer binnen? Hoe stel je jezelf voor aan je publiek of aan je gesprekspartner? Denk niet alleen aan wat je van plan bent te zeggen, maar hoe je hele houding is.
Hoe geef je de presentatie? Ben je iemand die veel stilstaat en armen en lichaam gebruikt om kracht achter de woorden te zetten? Hoeveel intonatie leg je in je stem? Loop je heen en weer over het podium? Maak je nog gebruik van een presentatie en zo ja, hoe zet je die in? Ga je interactie aan met je publiek? Zo ja, hoe?
Het visualiseren van een lastig gesprek
Hoe voer je dat gesprek? Hoe zit je op die stoel ten opzichte van je gesprekspartner? Zitten jullie tegenover elkaar of meer naast elkaar? Heb je een hele rustige lichaamshouding of praat je bijvoorbeeld ook veel met je handen? Heb je een hele rustige intonatie nodig of mag je juist wel een krachtiger stemgeluid gebruiken?
Door jezelf al op deze manier voor te bereiden op een situatie, stel je jezelf alvast scherp op hoe je in de situatie over wilt komen. Het helpt je om inderdaad van te voren die kracht te voelen die je nodig gaat hebben.
Eerder zei ik dat je natuurlijk niet alles kunt voorspellen, maar je kunt in je visualisatie wel alvast anticiperen op hoe de ander zou kunnen reageren. Als persoon x dit zegt, dan ga ik rechtop zitten en zeg ik dit. Doorloop die situaties dan ook alvast in je visualisatie. Mocht het dan inderdaad in het echt ook gebeuren, dan heb je dit alvast geoefend en sta je niet helemaal met je mond vol tanden.
Visualisatievoorbeeld 4: Doelvisualisatie
Als jij weet wat je graag wilt bereiken, dan kan een visualisatie je helpen om dit nog helderder te krijgen en je in te stellen om dit ook te bereiken. Wat hierbij wel belangrijk is, is dat je je voorstelt dat je het al bereikt hebt. Dus niet denken in termen van ‘Ik wil … worden’. Nee ‘Ik ben …’
Stel het je in alle geuren en kleuren voor hoe alles er uit zal zien als je het hebt bereikt. Wat je dan allemaal kunt. Hoe je je erbij voelt.
Maar op welke manier werkt dit dan wel?
- Het verstrekt je gevoel dat je dit echt wilt, waardoor je ook de innerlijke drive voelt om hier helemaal voor te gaan.
- Het laat je zien wat er nog nodig is om dit doel ook echt te bereiken. Misschien niet in de visualisatie zelf, maar doordat je visualisatie zo helder was, kun je erna goed zien wat er nog ontbreekt. Hier kun je vervolgens acties op ondernemen.
- The Law of Attraction. He bah, niet weer zo zweverig he? Volgens mij is de Law of Attraction helemaal niet zweverig. Het is namelijk niet alsof magisch dat op je pad komt, wat je nodig hebt. Maar doordat jij je brein scherp hebt gesteld op wat je wilt bereiken, heb je veel meer oog voor de kansen die op je pad komen. Die kansen zouden er anders ook zijn geweest. Ze zouden je alleen niet zijn opgevallen. Betekent alleen wel dat je zelf nog steeds actie moet nemen om er ook echt iets mee te gaan doen.
Een voorbeeld van de Law of Attraction in ons dagelijks leven is bijvoorbeeld dat je je aan het verdiepen bent in een bepaald product. Een product dat je graag wilt kopen. Opeens zie je het echt overal liggen. Iedereen lijkt het al te hebben. De advertenties vallen je ook op. Maar als je niet de actie neemt om het te kopen, krijg je het niet opeens in je bezit.
Visualisatie van jouw doel:
Neem je nu een doel voor ogen die je graag wilt bereiken en stel je voor dat je dit al hebt bereikt. Als jij bijvoorbeeld graag een baan wilt als softwareontwikkelaar, stel jezelf dan voor dat je dit al bent. Het is niet ‘Ik wil graag…’, maar ‘Ik ben…’
Waar bevindt je je nu?
Hoe ziet je omgeving eruit?
Wat staat er allemaal en waar zit of sta jij?
Maak het zo levendig en kleurrijk mogelijk.
Waar ben je allemaal mee bezig?
Welke activiteiten en werkzaamheden kan jij je helemaal in vastbijten?
Welke vaardigheden kun je hier toepassen?
Waar ben je allemaal heel goed in?
Wie zijn er nog meer in je omgeving?
Ben je met collega’s?
Klanten?
Familie?
Vrienden?
Of misschien ben je wel alleen?
Maar net wat perfect past bij jouw doel.
Hoe zie jij jezelf nu?
Hoe zie je er uit?
Wat is je houding?
Hoe voel je je
? Waar ben je ontzettend tevreden mee?
Wat heb je hiermee, voor jezelf, bereikt?
En als je nu dit doel bereikt hebt en je in alle geuren en kleuren hebt voorgesteld hoe dit is, welke laatste stap heb je dan nodig om dit doel te bereiken? Zie je zelf deze laatste activiteit uitvoeren, zodat je dit doel bereikt. En welke stap heb je nodig om bij deze laatste stap te komen? En welke daarvoor? Ga door totdat je bent waar je nu bent. Beeld je voor elke stap in welke acties je hiervoor moet ondernemen en hoe je deze uitvoert.
Je hebt nu kunnen voelen hoe het is om je doel te hebben bereikt en hoe het dan met jou gaat. Ook heb je gezien welk pad je moet of kunt volgen om daar te komen. Dit pad staat natuurlijk niet in steen gebeiteld, maar geeft je wel een richting die je op kunt gaan. Misschien ben je wel ergens een stapje vergeten of blijkt dat je ergens toch beter een andere stap kunt zetten. Het geeft allemaal niks, zolang je maar bezig blijft met je einddoel.
Visualisatievoorbeeld 5:
Visualisatie voor het vinden van antwoorden in je onderbewuste
Zelf geloof ik dat we heel veel al weten. Dat we stiekem ergens best wel weten waar we behoefte aan hebben, wat we fijn vinden om te doen en wie we graag zouden willen zijn. Ik geloof alleen ook dat we dat niet altijd meteen paraat hebben, als het ons wordt gevraagd. En zeker als we met man en macht er achter proberen te komen wat we nu echt willen, lijkt het antwoord steeds verder weg. Onze ratio zit ons dan in de weg en zorgt ervoor dat we ons helemaal vast denken.
Ik ben er dan ook van overtuigd dat visualisatie hier ook een hele krachtige tool kan zijn. Het is alleen wel één van de moeilijkste toepassingen ervan. Het is niet iets wat je waarschijnlijk in één keer zal lukken en is ook niet iets wat altijd (meteen) resultaat geeft. Ik merk zelf dat, op de dagen dat ik onrustig ben en van alles voor elkaar probeer te krijgen, ik mijn hoofd niet leeg genoeg kan krijgen om dit echt goed toe te passen. Mijn gedachten, mijn ratio, blijft het dan overnemen. Het probeert dan of de beelden die binnenkomen te sturen, naar wat ik graag wil zien of heeft meteen een mening klaar over de impressies die ik ervaar.
Bij deze vorm van visualisatie wordt het wel een stukje creatiever en abstracter dan bij de vorige visualisaties. Ook daar moet je creatief zijn, want je moet je nog steeds een hele voorstelling maken van je relaxte omgeving, van je activiteit of van je gewenste toekomstbeeld. Maar daar kun je er wel een stuk concretere invulling aangeven.
Bij deze visualisatie ga je naar een omgeving die vaak echt alleen in je fantasie kan bestaan en kom je voorwerpen en personen tegen, die je in je echte leven niet zou ontmoeten. Het idee hierachter is dat deze voorwerpen en personen een betekenis voor je hebben, die je onderbewustzijn je wil laten zien. Of dat de personen een boodschap voor je hebben, die je onderbewuste je wil vertellen.
Lukt dit je niet één keer, maar je dan geen zorgen. Oefening baart kunst. En voel je echt helemaal niks voor deze vorm, ga het dan vooral ook niet doen. Gebruik dan de andere vormen van visualisatie die elk voor zich ook enorm krachtig zijn.
Ontmoeting met je verleden:
Ga zitten in een comfortabele houding en zorg ervoor dat je even niet gestoord kunt worden. Adem rustig in en uit en sluit je ogen.
Je loopt door de plaats waar je bent opgegroeid. Om je heen zie je allemaal straten en huizen die je herkent. Misschien zie je wel mensen die kent van toen je nog kind was. Zwaai maar naar ze, misschien groeten ze je wel terug. Je komt aan bij je ouderlijk huis en je ziet daar een klein kindje. Misschien speelt hij of zij in de tuin of kun je hem of haar door een raam zien. Ga maar naar dit kindje toe.
Als je bijna bij deze kleine jongen of dit kleine meisje bent, merk je dat je hem of haar herkent. Je bent het namelijk zelf. Maar nu ben je ergens tussen de 5 en de 10 jaar oud. Kijk maar even. Hoe oud ben je hier?
De kleine heeft jou nog niet herkent. Dit is ook niet raar, want hij of zij weet natuurlijk niet hoe hij of zij zal opgroeien. Stel je zelf maar eens voor en vraag hem of haar lief wat het aan het doen is. Je jongere zelf is nu namelijk dat aan het doen wat jij vroeger het allerliefste deed.
Je kleine ik reageert helemaal enthousiast en wil je dolgraag laten zien wat er allemaal zo geweldig is. Laat je maar mee leiden en ervaar wat hij of zij je allemaal wil laten zien en daarover wil vertellen.
Na verloop van tijd wordt je jongere ik moe. De oogjes worden kleiner en langzaam valt hij of zij in slaap. Laat het maar gebeuren. Het is voor jou nu tijd om afscheid te nemen en terug te gaan naar je eigen wereld. Word je langzaam bewust van je eigen omgeving. Luister of je geluiden hoort en beweeg je lichaam een klein beetje. Als je daar klaar voor bent, open je je ogen weer.
Hoe was dit voor je? Vond je het prettig of was het ongemakkelijk? Wat heeft je kleine ik je allemaal laten zien? En wat zegt dit over wie je nu bent?
Werkt visualiseren altijd?
Nee, visualiseren werkt niet altijd. De één vindt het ook makkelijker dan de ander. Ten eerste moet je je namelijk goed kunnen ontspannen en als jij heel veel spanning in je lichaam hebt zitten of je heel erg bezig bent met iets wat nog af moet, dan is er geen beginnen aan. Je kunt dan een visualisatie om te ontspannen, gebruiken om jezelf meer rust te geven, maar een andere visualisatie zal je weinig brengen.
Je krijgt ook niet altijd meteen antwoord. Het kan zijn dat je indrukken krijgt, die je op dat moment helemaal niks zeggen. Voor je gevoel is de visualisatie nu mislukt. Weggegooide tijd. Maar je weet niet wat je het later nog bij je los kan maken. Welke puzzelstukjes later nog op hun plaats kunnen vallen. Laat na een visualisatie het dan ook helemaal los. Probeer er geen oordeel over te hebben. Laat het gaan en kijk wat er op je pad komt.
Geloof in wat je visualiseert
Om het effect van een visualisatie te kunnen hebben, is het ook belangrijk dat je gevoel en je doel met elkaar in overeenstemming zijn.
In het voorbeeld van de presentatie, kun je je bijvoorbeeld nog zo inbeelden hoe krachtig en zelfverzekerd je daar staat en hoe goed je uit je woorden komt. Als je niet gelooft dat je dit ook daadwerkelijk kunt, dan zal je lichaam deze houding nooit aannemen.
Hetzelfde geldt als je voor jezelf een onhaalbaar doel hebt gesteld. Het gaat je bijvoorbeeld niet lukken om in één keer 100 kilo op te tillen, als je het je alleen maar hebt ingebeeld. Je zult ook niet spontaan piano kunnen spelen, alleen door het je voor te stellen. Je zult er nog altijd ook echt voor moeten werken.
Visualisatie is een tool om je te sterken in wat je kunt bereiken, maar je krijgt het niet op een zilveren dienblad aangereikt.
Lukt het mij altijd?
Gaat het bij mij altijd goed?
Nee, soms gaat het echt top en een andere keer merk ik dat ik mijn hoofd gewoon niet uit kan zetten. Het kan zijn dat ik of meteen probeer te analyseren wat er gebeurd. Of dat ik het verhaal een bepaalde kant op probeer te leiden. In dat geval is het eigenlijk nog steeds mijn ratio die aan het woord is en niet mijn onderbewustzijn. En het komt voor dat ik met mijn hoofd zo bij andere taken zit, dat ik steeds word afgeleid door gedachtes die me eraan willen herinneren wat ik allemaal nog meer moet doen.
Toch vind ik het waard om een geslaagde visualisatie te hebben, als daar tegenover meerdere staan die me weinig hebben gebracht. De antwoorden kunnen namelijk heel sterk zijn.
Jij hebt nu kennis kunnen maken met wat visualisatie voor jou kan betekenen. Als je hier een goed gevoel bij hebt, kun je ook een geleide visualisatie volgen. Dan hoef je alleen nog maar te luisteren en je mee te laten leiden in je verbeelding. Deze vind je op de website onder Inspiratie.
Wat heeft dit met je gedaan? Mocht je nog vragen hebben of een ervaring willen delen, laat dan hieronder een reactie achter of stuur mij een e-mail. Ik ben benieuwd.
