Wist jij dat jouw gedachten, jouw overtuigingen, jouw grootste obstakel zijn?
Niet de situaties waar je in terechtkomt.
Niet de dingen die gebeuren.
Zelfs niet direct hoe mensen jou behandelen.
Nee, het is de gedachte die jij hierbij hebt die bepaalt hoe jij ergens op reageert.
Of jij wel voor jezelf kiest of niet.
Of jij wel die stap zet of juist stil blijft staan.
Je bewust worden van deze gedachtestroom in je hoofd en vooral die gedachten die jou tegenhouden om jouw leven te leven zoals jij dat wilt. Om te zijn wie jij wil zijn. Dat is wat jou gaat helpen om juist wel die stap vooruit te zetten. Om uit die grip te komen die jouw overtuigingen op jou hebben.
Weten welke overtuigingen jou tegenhouden en deze overschrijven met een betere, meer ware gedachte, is waar we het hier over gaan hebben.
- Bewustworden van wat je denkt
- Wat zijn belemmerende overtuigingen?
- Overtuigingen herkennen
- Belemmerende overtuigingen veranderen
- Jouw brein heeft (snel)wegen
- Is het waar wat je denkt?
- Onderzoek jouw belemmerende overtuigingen
- Herhaling is key
- Wat als jouw oude, belemmerende overtuiging wel bevestigd wordt
- Wat als je oude overtuiging toch weer langs komt?
In dit artikel:
- Bewustworden van wat je denkt
- Wat zijn belemmerende overtuigingen?
- Overtuigingen herkennen
- Belemmerende overtuigingen veranderen
- Jouw brein heeft (snel)wegen
- Is het waar wat je denkt?
- Onderzoek jouw belemmerende overtuigingen
- Herhaling is key
- Wat als jouw oude, belemmerende overtuiging wel bevestigd wordt
- Wat als je oude overtuiging toch weer langs komt?
Bewustworden van wat je denkt
Je hebt hier eerder kunnen lezen over bewustworden. Over hoe dit proces eruitziet en welke, soms vervelende stappen, je daarin doorloopt. Bij het schrijven van dat stuk was ik me er ontzettend van bewust dat ik je wel een pad gaf om bewust te worden, maar dat je daarmee nog weinig had om aan te slag gaan met die triggers en die overtuigingen die jij bij jezelf leerde kennen.
In dit artikel ga ik me focussen op overtuigingen. Want hoe je het ook wilt, ook onder al jouw triggers zitten eigenlijk overtuigingen verscholen. Overtuigingen die ervoor zorgen dat jij je getriggerd voelt en die jou op een bepaalde manier op die trigger laten reageren.
Ik kan bijvoorbeeld enorm getriggert worden wanneer iemand voor mijn gevoel laconiek reageert op plannen die ik heb. Ik krijg dan het gevoel dat die persoon mij niet serieus neemt. En terwijl ik dan ineenkrimp en mezelf onzichtbaar probeer te maken, zit daar eigenlijk de overtuiging die zegt ‘het zit helemaal niet in jou om zo’n groots plan voor elkaar te krijgen’.
Waarin merk jij dat jij getriggerd wordt? Welke gedachten, welke belemmerende overtuigingen houden jou tegen?
Wat zijn belemmerende overtuigingen?
Een overtuiging is iets wat jij gelooft. Over jezelf, over anderen en over de wereld om je heen. Wat je gelooft hoeft alleen niet per se waar te zijn en dat is wat we vaak zien bij overtuigingen. In het verleden is er iets gebeurd waardoor je dit bent gaan geloven, maar meestal is dit gebaseerd op jouw interpretatie van wat er daadwerkelijk gebeurde.
Stel bijvoorbeeld dat je vroeger werd gepest door een aantal jongens in jouw klas. Je trok daaruit de conclusie dat alle jongens pestkoppen zijn. Maar is dat ook zo? Zijn echt alle jongens pestkoppen?
Uit diezelfde ervaring heb je misschien de conclusie getrokken dat niemand jou leuk vindt. Of dat jij niet sterk genoeg bent om voor jezelf op te komen. Dat is wat jij over jezelf bent gaan geloven. Maar ook hier weer. Is het echt waar dat niemand jou leuk vindt? En ben jij echt niet sterk genoeg om voor jezelf op te komen?
Overtuigingen kunnen positief of negatief zijn, helpend en belemmerend. De voorbeelden hierboven zijn de negatieve, belemmerende overtuigingen. Ze houden jou op de één of andere manier tegen om jezelf te zijn en sterk in je schoenen te staan.
Positieve, helpende overtuigingen zijn de overtuigingen die jou juist beter en sterker laten voelen.
Wanneer je aan de slag gaat met persoonlijke groei dan is dat waar je mee aan de slag gaat. De invloed van jouw belemmerende overtuigingen kleiner maken. En hiernaast positieve, helpende overtuigingen zetten, zodat jij wel alles uit jezelf en jouw leven gaat halen, wat jij eruit wilt halen.
Overtuigingen herkennen
Niet elke gedachte die je hebt is natuurlijk een overtuiging.
Hoewel, wanneer je er op gaat letten kom je er opeens achter dat verdacht veel van je gedachten overtuigingen zijn. Zelfs een onschuldige gedachte als ‘Het is warm’ is eigenlijk een overtuiging. Het is wat jij warm vindt, wat jij gelooft warm te zijn. Terwijl iemand anders daar een hele andere overtuiging over kan hebben.
Wil je overtuigingen bij jezelf leren herkennen, let dan op gedachten waar de volgende woorden in voorkomen:
- Ik ben…
- Ik kan niet…
- Nooit
- Altijd
- Niemand
- Iedereen
- Alle
- Niks
- Nooit
Eigenlijk alles waarbij je de woorden ‘Ik ben’ denkt. Zeker wanneer daar iets op volgt wat gezien kan worden als een mening. True, wanneer jouw gedachte is ‘Ik ben vanochtend om 7 uur opgestaan’ dan is dat geen overtuiging. Maar al het andere:
- Ik ben (te) oud
- Ik ben (te) jong
- Ik ben dik
- Ik ben intelligent
- Ik ben superslim
- Ik ben lief
- Ik ben stom
Dat zijn allemaal overtuigingen.
Ook de positieve ja!
Andere woorden waar je overtuigingen aan herkent, zijn woorden die alles in één hokje stoppen. Zodra je het hebt over altijd of nooit, over niemand of iedereen of over alle of geen enkele, dan weet je zeker dat je een overtuiging te pakken hebt. En ook daar weer he: die kunnen positief zijn, maar ook negatief. Helpend, maar ook belemmerend.
Pak eens pen en papier en schrijf een paar van deze gedachten die jij bij jezelf herkent.
Ze zullen er ongetwijfeld zijn, want geloof me, we hebben ze allemaal.
Belemmerende overtuigingen veranderen
Oké, heel eerlijk, ik weet niet of je een belemmerende overtuiging wel echt verandert. Of je hem wel echt ombuigt. Uit ervaring weet ik dat overtuigingen, zeker die overtuigingen die al sinds je kindertijd bij je zijn, altijd deels aanwezig blijven.
Maar wat je kunt, is die overtuiging een minder grote invloed over je leven geven. Hem minder belemmerend maken. Dat doe je door hier een andere, betere, en voor jou als meer waar aanvoelende gedachte naast te zetten.
Jouw brein heeft (snel)wegen
Zie dit eens voor je. Je ziet om je heen een landschap met daarin allerlei wegen. Smalle wandelpaadjes, fietspaden, straten, wegen en snelwegen. Deze laatste soms wel 2 tot 5 banen breed.
Deze wegen lopen ook allemaal door jouw brein. De snelwegen, dat zijn neurale paden die je al tig keer hebt genomen. Hier ligt alles wat je letterlijk zonder dat je er bij hoeft na te denken, kunt uitvoeren. Hier liggen ook al je gewoontes waar je, of je het nou wilt of niet, steeds weer in terechtkomt. En hier liggen ook de paden van de gedachten die je al ontelbaar keer hebt gedacht. Op deze snelwegen liggen veel van jouw belemmerende overtuigingen.
Maar er zijn niet alleen maar snelwegen. Er zijn ook smallere paden. Dit is waar je vaardigheden hebt opgeslagen die je nog niet zo vaak hebt gedaan dat ze automatisch gaan. En de gedachten waar je bewuster bij stil moet staan dan die gedachten die op de automatische pilot in jouw brein worden afgeschoten.
Wat is het dan wat je mag gaan doen?
Nieuwe snelwegen bouwen met nieuwe gedachten, nieuwe overtuigingen die jou wel gaan helpen. En ondertussen die vijfbaans snelwegen van jouw belemmerende overtuigingen afbreken, zodat die gedachten minder prominent worden in jouw leven.
Is het waar wat je denkt?
Je hebt net een aantal overtuigingen opgeschreven die jij ervaart als belemmerend. Grote kans dat een aantal daarvan beginnen met ‘Ik ben’.
Ik ben te oud
Ik ben te jong
Ik ben niet slim genoeg
Ik ben niet mooi
Ik ben niet goed genoeg
Maar kan ook zijn dat er gedachten tussen zitten zoals
Niemand vindt mij leuk
Iedereen vindt mij verschrikkelijk
Mensen (lees: iedereen) vindt mij te dik
Het gaat nooit goed
Ik ga dit nooit kunnen (of Ik kan dit niet)
Geloof me, de mogelijkheden zijn eindeloos als het gaat om belemmerende overtuigingen.
Maar nu is de vraag:
Is dat wat jij gelooft ook echt waar?
Klopt het wel dat je dit denkt?
Onderzoek jouw belemmerende overtuigingen
Byron Katie is de queen als het gaat om het onderzoeken van je belemmerende overtuigingen.
En de eerste vraag die zei keihard en onverbiddelijk stelt?
Weet je 100% zeker dat jouw gedachte waar is?
Wanneer iemand toch zegt zeker te zijn dat wat zij of hij denkt waar is, dan stelt ze deze vraag nog een keer met nog net iets meer scherpte in haar stem. Want, ik ga even je bubbel laten barsten: van het overgrote deel van wat jij denkt en gelooft weet jij helemaal niet zeker of het waar is of niet. Zeker niet als het gaat om wat jij denkt dat anderen van jou vinden en denken.
Oké, laten we jouw belemmerende overtuigingen eens onderzoeken. Zodat ook jij ervoor kunt zorgen dat de overtuiging jou niet langer tegen gaat houden om te zijn wie jij wil zijn en om jouw leven te leven.
Hiervoor heb ik een aantal vragen voor je:
Vraag 1: Is jouw overtuiging echt waar?
Yes, deze vraag leen ik van Byron Katie. Want dit is uiteindelijk wel waar het op neerkomt. Is jouw gedachte waar of niet. Voor nu is een simpele Ja of Nee voldoende. Is jouw overtuiging waar?Â
Vraag 2: Wat zijn de bewijzen dat deze overtuiging waar is?
Als we willen bewijzen dat jouw belemmerende overtuiging niet de waarheid is, klinkt het waarschijnlijk heel tegenstrijdig dat we juist bewijzen gaan zoeken waarom het wel waar is. Toch gaan we dit doen om dit straks te kunnen vergelijken met alles wat het tegendeel bewijst.
Dus, wat bevestigt deze overtuiging? Heeft iemand weleens tegen je gezegd dat je te dom, dik, oud, verschrikkelijk bent? Is het weleens fout gegaan? Is het je al eens een keer niet gelukt?
Vraag 3: Welke bewijzen heb je dat
deze overtuiging NIET waar is?
Ja, we hebben net gekeken naar de bewijzen voor jouw overtuiging of overtuigingen. Maar we gaan natuurlijk ook kijken waarom jij helemaal niet zeker weet of jouw overtuiging wel waar is. Of altijd waar is.
Dus ook hier:
Is dit altijd waar of heb je ook bewijzen dat dit niet altijd zo is?
Zijn er ook mensen die jou niet te oud, te dik of te dom vinden?
Is het je ook weleens wel gelukt?
Of heb je bij iets anders gezien dat het je uiteindelijk wel lukte?
Heb je ook weleens ervaren dat iemand wel voor je klaarstond en je wel wilde helpen.
Dat iemand wel bij je wilde zijn en tijd met je door wilde brengen?
Schrijf ook al die ervaringen op.
Als je nu weer teruggaat naar vraag 1. Is jouw overtuiging dan nog steeds echt 100% altijd waar?
Vraag 4: Wat zou je kunnen denken in plaats van die belemmerende overtuiging
Vaak denken we bij het ombuigen of aanpassen van onze overtuigingen dat we het tegenovergestelde moeten gaan denken. Wanneer je belemmerende overtuiging is dat het je toch nooit gaat lukken, dat je dan vooral heel hard moet gaan denken ‘Het gaat me wel lukken’, ‘Het gaat me wel lukken’, ‘Het gaat me WEL lukken!’
Maar op het moment dat jij jouw belemmerende overtuiging nog gelooft, ook al weet je dat je die niet zou moeten geloven, dan ga je het tegenovergestelde nooit geloven. Jouw brein doet zijn uiterste best om jou op die snelweg te houden waar het bekend mee is.
Sowieso, het tegenovergestelde van je overtuiging is waarschijnlijk net zo extreem als jouw overtuiging zelf. Dan gaan we van niet naar wel. Van nooit naar altijd. Of van niemand naar iedereen. Terwijl de positieve, helpende overtuiging die jij wel kunt geloven, vaak veel meer in het midden ligt.
Het gaat me nooit lukken → Het kan ook zijn dat het me wel lukt en anders is het een goede les
Niemand vindt mij leuk → Niet iedereen vindt mij leuk, maar er zijn ook mensen die mij wel leuk vinden.
Ik ben niet slim → Ik weet niet alles, maar ik ben slim genoeg om dit op zijn minst een poging te geven.
Schrijf deze nieuwe gedachten voor jezelf op.
Vraag 5: Is deze nieuwe gedachte meer of minder waar?
Natuurlijk willen we wel een nieuwe positieve overtuiging die voor jou meer waar is dan jouw oude belemmerende overtuiging. Dus check voor jezelf: De nieuwe gedachte of nieuwe gedachtes die je net bij vraag 4 hebt ontdekt, voelt deze als meer waar dan jouw belemmerende overtuiging. Of zou hij op zijn minst waar kunnen zijn?
Als dat zo is, dan gaan we aan de slag met die snelwegen in jouw brein, stapje voor stapje, een nieuwe route te geven. Zodat jij vrijer kunt worden van de belemmerende overtuigingen die jou nu tegen houden om te leven zoals jij dat wilt.
Herhaling is key
Een nieuwe snelweg ligt er niet zomaar. Dit begint met een olifantenpaadje, zo’n paadje wat langzaam uitslijt omdat iedereen de kortste route wil nemen. Hoe vaker je dit pad neemt, hoe breder deze wordt. Van een zandpad, naar een straat, naar een autoweg, totdat het zijn eigen snelweg is.
Maar voordat een olifantenpaadje een snelweg wordt, het liefst vijfbaans, moet een pad wel genoeg ingesleten raken. Jouw nieuwe, helpende gedachte, moet regelmatig langskomen om voor jouw brein een nieuwe waarheid te worden.
Dat betekent herhalen, herhalen, herhalen.
Daarmee zeg ik niet dat je nu dagelijks een kwartier of langer moet gaan mediteren op deze gedachte. Hoewel dat misschien ook wel helpt. Nee, het gaat er vooral om dat je deze gedachte bewust gaat denken op de momenten dat de oude belemmerende overtuiging weer de kop opsteekt. Dat je jezelf dan weer bewust maakt van de ontdekking dat deze overtuiging niet waar is en dat er een nieuwe overtuiging is die in ieder geval meer waar is, of net zo waar kan zijn, dan de oude.
Dat betekent ook dat je jezelf in situaties moet gaan begeven waar normaal de oude overtuiging jou tegen zou houden om dat te doen. Jezelf laten zien dat die overtuiging niet (altijd) de waarheid is, zodat je gaat zien dat je niet te oud, te dik of te dom bent. En dat niet iedereen je verschrikkelijk vindt of dat het altijd fout gaat.
Wat als jouw oude, belemmerende overtuiging wel bevestigd wordt
Natuurlijk gaat het niet altijd goed. Soms kom je in een situatie tegen waar de oude overtuiging wel weer bevestigd wordt.
Zie dit dan als een gebeurtenis die niet meteen jouw nieuwe overtuiging volledig ontkracht. Er zullen altijd mensen zijn die ons niet leuk vinden. Er gaan ook nog steeds momenten zijn waarop het een keer niet lukt of je wel een fout maakt. Maar hoe vaker je jezelf toch in het diepe gooit, hoe vaker je gaat zien dat jouw oude overtuiging inderdaad niet waar is en jouw nieuwe overtuiging vaker wel waar blijkt te zijn.
Langzaam maar zeker zorgt die herhaling ervoor dat jouw nieuwe pad breder en breder wordt totdat het uiteindelijk zijn eigen snelweg wordt. En wordt de oude snelweg steeds een klein stukje afgebroken, totdat jouw nieuwe snelweg breder is dan de snelweg van jouw vroegere belemmerende overtuiging.
Wat als je oude overtuiging toch weer langs komt?
Want ja, dat gaat zeker gebeuren. Die snelweg is niet zomaar afgebroken en zal altijd als, op zijn minst, een smal paadje overblijven. Een smal, maar voor jouw brein nog steeds heel bekend paadje. Dat betekent dat deze oude overtuiging vaak nog steeds de eerste gedachte is die bij je opkomt op het moment dat je in een situatie komt waar hij weer getriggerd wordt. Maar doordat je een nieuw pad hebt aangelegd, leer je die oude gedachte steeds sneller onderscheppen en omdenken naar je nieuwe overtuiging.
Wat ook kan is dat de oude gedachte steeds minder vaak langskomt, maar bij een sterkere trigger nog steeds alles overneemt. Die situatie in het begin waar ik het gevoel heb dat mensen me aanvallen en niet serieus nemen? Vroeger werd ik daar bij het minste of geringste al in getriggerd. Tegenwoordig alleen nog als dat gevoel echt heel sterk is.
Doordat jij ervoor zorgt dat die oude belemmerende overtuiging steeds minder vaak langskomt. En je deze, wanneer hij nog wel eens langskomt, steeds sneller weet te onderscheppen en te vervangen voor jouw nieuwe, helpende overtuiging, ga jij die persoon worden die jij wilt zijn en diep van binnen bent. Ga jij JOUW leven leven, zoals jij dat wilt.
Luister ook hier:
