Wanneer je hier vaker iets leest of luistert, dan weet je dat ik je regelmatig terug laat gaan naar jouw kindertijd. Omdat dat de bron is van wie jij vandaag bent. Met al jouw schitterende eigenschappen en vaardigheden. Maar ook met al jouw gewoontes en overtuigingen die je in de weg zitten.
Als kind ben je net een spons. Je zuigt alles uit je directe omgeving op om van te leren. En de grootste invloed in die periode zijn jouw ouders of jouw verzorgers. Via hen heb je een groot deel van alles wat je gelooft en van alles wat je doet, opgepakt en overgenomen.
Op het moment dat je je daar bewust van wordt, voelt het heel verleidelijk om de schuld bij hen neer te leggen. Als zij jou anders hadden opgevoed, dan had je nu niet deze uitdagingen en problemen gehad.
Daarom dit artikel als ode aan alles ouders en verzorgers.
Voor jouw ouders of verzorgers.
Maar ook voor jou als jij nu ouder of verzorger bent:
Het is niet hun of jouw schuld.
Â
(Disclaimer: De ouders waar ik het in dit stuk over heb zijn ouders die het daadwerkelijk goed met jou voor hadden. Over de ouders die hun best deden om jou goed op te voeden.
Ook ben ik me er van bewust dat we niet allemaal door onze biologische ouders zijn opgevoed. Overal waar ik het heb over ouders bedoel ik iedereen die jouw primaire verzorger of opvoeder was.)
In dit artikel:
- Jouw ouders zijn niet alleen maar jouw ouders
- Jouw ouders hebben hun eigen patronen en overtuigingen
- Jouw ouders hebben hun eigen oude pijn
- Jouw ouders konden jou niet geven wat ze zelf nooit hebben gehad
- Jouw ouders worden ook beïnvloed door hun omgeving
- Jouw ouders deden hun best
- Jij als ouder doet ook je best
In dit artikel:
- Jouw ouders zijn niet alleen maar jouw ouders
- Jouw ouders hebben hun eigen patronen en overtuigingen
- Jouw ouders hebben hun eigen oude pijn
- Jouw ouders konden jou niet geven wat ze zelf nooit hebben gehad
- Jouw ouders worden ook beïnvloed door hun omgeving
- Jouw ouders deden hun best
- Jij als ouder doet ook je best
Als alles goed is gegaan dan waren jouw ouders zo ongeveer de eerste mensen waar je kennis mee maakte toen je ter wereld kwam. Zelfs daarvoor al, toen je nog in de baarmoeder van jouw moeder groeide, bouwde je al een band op met haar en met je vader.
Die allereerste verbinding is de belangrijkste in jouw leven. Wanneer die hechting sterk is en veilig aanvoelt, dan geeft dat je een krachtige start in deze wereld. Het geeft je de kans om een sterk zelfvertrouwen op te bouwen en de wereld te gaan verkennen. Want thuis, daar wacht een veilige haven.
In die periode stond jij overal voor open. Dat was nodig, want als baby en als kind moet je je nog ontwikkelen en daar heb je de buitenwereld voor nodig. Jouw ouders of verzorgers, met wie je de sterkste connectie had, waren jouw grootste voorbeeld.
Via hen leerde je zien welke krachtige persoonlijkheid jij in deze wereld bent.
Leerde je dat de wereld een voornamelijk veilige plek is waar je jezelf mag laten zien.
…maar leerde je ook dingen die jou nu in de wegzitten:
- Jouw belemmerende overtuigingen
- Gedachtepatronen die je niet helpen.
- Gewoontes die niet goed voor je zijn.
Dat dit gebeurd is, kunnen we niet veranderen. Dit is ons allemaal overkomen. Toch is het niet eerlijk om dit jouw ouders of verzorgers, die vaak het beste met je voor hadden, kwalijk te nemen. Net als jij zijn jouw ouders of verzorgers net zo goed mensen. Met hun eigen geschiedenis, leven en ontwikkeling.
Jouw ouders zijn niet alleen maar jouw ouders
Eén van de rollen van jouw ouders is ‘ouder zijn’. Jouw moeder of één van je verzorgers heeft een moederrol en jouw vader of één van je verzorgers heeft een vaderrol. Wanneer je opgegroeid bent in een éénoudergezin of je hebt twee moeders of twee vaders, dan hoeft het niet per se een man te zijn die de vaderrol op zich neemt of een vrouw de moederrol.
Wat er alleen gebeurt als kind, is dat we die moederrol en die vaderrol als de enige rol van onze ouders leren zien. En zelfs later, als we ouder zijn, kan dat beeld blijven hangen.
Wat we dan vergeten is dat onze ouders of verzorgers meer zijn dan dat. Ze zijn niet alleen onze ouder. Ze zijn niet alleen onze moeder of onze vader. Ze zijn mensen met hun eigen scala aan gevoelens, behoeftes en verlangens. Mensen met een leven dat breder is dan alleen onze vader of alleen onze moeder zijn.
Dit ontslaat ze natuurlijk niet van hun zorg voor jou.
En dit is ook niet om het goed te praten als ze er voor jou gevoel niet genoeg voor je zijn geweest.
Maar wel om je te laten zien dat jouw ouders ook mensen zijn.
Met hun eigen verleden.
Hun eigen behoeftes en verlangens.
Hun eigen gedachten en emoties.
Net als jij en ik.
Jouw ouders hebben hun eigen patronen en overtuigingen
Onze ouders zijn geen almachtige wezens die het helemaal voor elkaar hebben. Die nooit problemen hebben en nooit ergens tegenaan lopen.
Nee, net als jij hebben zij hun eigen kindertijd gehad, waar zij als een spons alles opzogen.
Waar ze hun eigen overtuigingen uit hebben getrokken en hun eigen gewoontes hebben aangeleerd.
Of ze zich hier nou bewust van waren of niet.
Of ze dit nou wilden of niet.
Dit heeft hen beïnvloedt in jouw opvoeding.
Door het vertrouwen wat ze in zichzelf hadden als ouders.
Door de manier waarop ze met jou en met zichzelf omgingen in jouw bijzijn.
En door hoe zij naar de wereld keken.
Zij hebben jou vanuit dit beeld van wat zij hebben geleerd, over wat goed en slecht is, opgevoed. Hebben geprobeerd om jou op te voeden vanuit wat volgens hen goed was. Hoe subjectief dat ook was en hoe sterk je het daar nu misschien ook oneens mee bent.
Maar zij hebben jou ook hun eigen uitdagingen en problemen laten zien. Hun eigen overtuigingen en onzekerheden. En ook dat heeft invloed op jou gehad. Hoe zij over zichzelf dachten heeft ook bepaald hoe zeker jij over jezelf bent en hoeveel jij jezelf waardeert.
Ze deden hun best. Maar, zeker wanneer je je hier nog niet bewust van bent, is het bijna onmogelijk om dit niet over te dragen op je kinderen.
Jouw ouders hebben hun eigen oude pijn
Niemand van ons komt volledig ongehavend haar of zijn kindertijd door. We hebben allemaal pijnlijke ervaringen gehad. Naast hopelijk ook veel geweldige ervaringen.
Deze pijnlijke ervaringen zijn gebeurtenissen waar we ons onveilig voelden en niet iemand hadden die er op dat moment voor ons kon zijn. Het waren de momenten waarop we ons ongezien, ongehoord en onbegrepen voelden en het gevoel hadden dat we het alleen op moesten lossen, terwijl we geen idee hadden hoe we ermee om moesten gaan.
De nasleep van deze ervaringen zijn nog steeds in ons leven aanwezig. Dit is waar veel van onze overtuigingen vandaan komen. En veel van de patronen die ons niet helpen. Zoals je onzichtbaar maken als je je onzeker voelt, in de hoop dat niemand je ziet. Of niemand echt toelaten in je leven, omdat je onbewust niet het vertrouwen hebt dat iemand er voor jou kan zijn. Al deze patronen zijn strategieën waarmee jij jezelf probeert te beschermen.
Net als jij, hebben jouw ouders ook dit soort ervaringen gehad. Dit heeft ook nog steeds invloed op hun leven. Zeker als ze zich hier niet bewust van zijn. En vanuit die overtuigingen en strategieën ben jij opgevoed.
Een deel van jouw uitdagingen zijn dus niet eens jouw eigen uitdagingen, maar uitdagingen die jij onbewust van jouw ouders over hebt genomen. En zij misschien wel weer van hun ouders, jouw grootouders. En jouw grootouders weer van jouw overgrootouders. Zolang we ons daar niet bewust van worden, geven we dit generatie op generatie door.
Ook al wilden ze dit niet, dit hebben jouw ouders onbewust ook bij jou gedaan.
Jouw ouders konden jou niet geven wat ze zelf nooit hebben gehad
We verwachten vaak dat onze ouders perfect zijn.
Tenminste, dat is wat we van ze willen.
Dat ze er altijd voor ons zijn wanneer we ze nodig hebben.
Dat ze precies aan kunnen voelen wat we nodig hebben.
Of dit hadden als kind, terwijl je je nu realiseert dat ze er niet altijd waren en je niet altijd gaven wat je nodig had. En dan voel je die boosheid opborrelen.
Maar vaak hebben onze ouders een kindertijd gehad die vergelijkbaar is met die van ons. Tenminste wel als het gaat om hoe we de band met onze ouders ervaren. Vaak kopiëren we onze ouders in hoe we onze kinderen opvoeden.
Wanneer onze ouders er onvoldoende voor ons zijn. Wanneer ze niet kunnen voorzien in onze (emotionele) behoeftes. En wanneer ze ons niet genoeg lijken te zien, te horen of te begrijpen. Dan noemen we dit emotionele verwaarlozing.
Als jij hier voor jou gevoel mee te maken hebt gehad, dan ben je hierin niet alleen. Niet alleen omdat er samen met jou nog veel te veel mensen zijn die dit ook hebben ervaren, maar ook omdat in dat geval jouw ouders dit waarschijnlijk ook meegemaakt hebben.
Wanneer jouw ouders er onvoldoende voor jou konden zijn, komt dat doordat zij dit thuis ook hebben ervaren en nooit geleerd hebben hoe ze dit wel konden doen. Niet eens weten hoe dit eruit zou moeten zien.
Wanneer jouw ouders te weinig emotionele ondersteuning hebben gehad en zelf nooit met hun emoties om hebben leren gaan, hebben ze jou dit niet kunnen leren.
En wanneer zij jou niet genoeg zagen, hoorden of begrepen, dan komt dat doordat zij zich ook onvoldoende gezien, gehoord en begrepen hebben gevoeld. Â
Jouw ouders worden ook beïnvloed door hun omgeving
In onze samenleving lijkt het opvoeden van kinderen niet meer als van nature te gaan. En de meningen over hoe een goede opvoeding eruitziet, lopen sterk uiteen en lijken als dag en nacht van elkaar te verschillen.
Zelf heb ik er geen ervaring mee, maar ik hoor vaak dat het soms bijna oorlog kan zijn op het schoolplein. En dan bedoel ik niet tussen de kinderen, maar tussen de ouders die een mening hebben over hoe een andere ouder zijn of haar dochter of zoon opvoedt.
Dat is niet alleen van deze tijd. Ideeën over hoe een kind opgevoed zou moeten worden, zijn er al veel langer en er zijn ook genoeg professionals die graag willen laten zien hoe het volgens hen werkt.
Het opvoeden van kinderen is zwaar. Ik geloof dat meteen. En ik snap het heel goed dat je je daar als ouder onzeker in voelt en graag van anderen (tot op zekere hoogte) hoort hoe het zou moeten.
Maar niet al die ideeën zijn goed. Zelfs niet alle ideeën van de mensen waarvan we denken dat ze het beter weten dan wij.
Dat ouders dit meenemen in de opvoeding kun je ze niet kwalijk nemen. Ook jouw ouders niet. Ze probeerden alleen maar de kennis te krijgen die ze zelf (nog) niet hadden.
Jouw ouders deden hun best
De meeste van onze ouders hadden echt het beste met ons voor. Natuurlijk zijn er uitzonderingen en als je daarmee te maken hebt gehad, dan spijt me dat enorm voor je. In dat geval is het ook niet jouw ouder die ik hier beschrijf en dan heb je alle recht om ze de schuld te geven en kwaad te zijn.
De ouder die ik hier beschrijf is de ouder die wel het beste met je voor had. Die jou alles in het leven mee heeft proberen te geven wat volgens haar of hem goed voor je was. Maar wat ze hebben gedaan vanuit hun eigen kennis, hun eigen ervaringen en hun eigen overtuigingen.
Het zijn mensen, net als jij en ik. Met hun eigen verleden, waar ze zelf ook kind geweest zijn. Met ouders die ook weer mensen waren met hun eigen verleden en ervaringen, wat invloed heeft gehad op jouw ouders. En dat hebben ze allemaal, bewust of onbewust, meegenomen in jouw opvoeding. Dat is wat jou heeft gevormd. In al je geweldige eigenschappen, maar ook in al jouw onzekerheden.
Dat je af en toe wordt overvallen door boosheid, is normaal. Dat gevoel mag er ook zijn. Maar ik wil je hiermee ook laten zien dat het niet hun schuld is of in ieder geval niet helemaal hun schuld.
Jij als ouder doet ook je best
Als je dit leest en je bent zelf een ouder, van een baby, een klein kind, een tiener of zelfs al een volwassen zoon of dochter, weet dan dat overal waar ik het over jouw ouders had, je ook jezelf kunt lezen.
Jij bent ook een ouder die meer is dan alleen ouder.
Met je eigen behoeftes en verlangens.
Je eigen gedachten en emoties.
Ook jij hebt je eigen patronen en overtuigingen.
Je eigen oude pijn die je, of je het nou wilt of niet, meeneemt of mee hebt meegenomen in de opvoeding.
Dit maakt je niet schuldig.
Want ik geloof echt dat jij van jouw kind of kinderen houdt en het beste voor ze wilt.
Maar wat we hiermee wel kunnen, is ons hier meer bewust van worden.
Ons meer bewust worden van de gedachtes en emoties die we meenemen.
Van de patronen en de overtuigingen die we nu nog onbewust projecteren op onze kinderen.
En het gedrag wat we laten zien met onze gewoontes en strategieën die een voorbeeld zijn voor onze kinderen.
Zodat we hier kunnen stoppen met dit generatie op generatie doorgegeven.
