Jarenlang leed ze aan een heftige, diepe depressie. Zo erg dat Byron Katie vaker niet dan wel haar slaapkamer nog uitkwam.
En daar, in die slaapkamer, kreeg zij op een ochtend een inzicht. Een voor haar levensveranderend inzicht. Ze realiseerde zich dat ze alleen maar leed, doordat ze haar eigen gedachten geloofde.
Uit dit inzicht ontwikkelde ze een methode. Een methode die zij ‘The Work’ noemde. Hiermee ga je aan de slag met negatieve gedachten die jij hebt en gelooft. Gedachten die voortkomen uit iets wat gebeurt en waar je niks aan kunt veranderen. Met “The Work” leer je op een andere manier naar deze gedachte te kijken, zodat je deze los kunt laten.
In dit artikel gaan we samen aan de slag met “The Work”. Jij met een negatieve gedachte die jou in de weg zit en ik met één van mij.
“Wij lijden alleen als we een gedachte geloven, die in strijd is met wat is.”
Byron Katie
- Aan de slag met ‘The Work’
- The Work: Jouw negatieve gedachten verhelderen
- The Work: Is het waar
- The Work: Wat doet het met je als je deze gedachte hebt?
- The Work: Hoe zou het zijn als je deze gedachte niet meer zou geloven?
- The Work: Wat gebeurt er als we de gedachte omkeren?
- Jouw blik op de situatie verandert met ‘The Work’
In dit artikel:
- Aan de slag met ‘The Work’
- The Work: Jouw negatieve gedachten verhelderen
- The Work: Is het waar
- The Work: Wat doet het met je als je deze gedachte hebt?
- The Work: Hoe zou het zijn als je deze gedachte niet meer zou geloven?
- The Work: Wat gebeurt er als we de gedachte omkeren?
- Jouw blik op de situatie verandert met ‘The Work’
"Ik doe er niet toe"
Het is zaterdagochtend en ik ben alleen thuis. Perfect moment om nog even wat werk te verzetten.
Ik plof achter mijn PC en terwijl ik opstart wat ik nodig heb, zie ik ook een berichtje binnenkomen op Whatsapp. Nietsvermoedend klik ik op het icoontje en WhatsApp verschijnt in beeld.
Het is een berichtje van Demi. Een vrouw die ik al een tijdje online ken. Iemand met wie het best lekker lijkt te klikken en waar ik voor mijn gevoel goed mee kan praten. Altijd op zoek naar vrienden, wilde ik haar graag beter leren kennen.
“Hey, ik heb nog even nagedacht over onze afspraak deze week…”
Ik voel meteen dat het mis is.
Mijn adem stokt in mijn keel.
Mijn hartslag schiet omhoog.
Ik had zo uitgekeken naar deze ontmoeting!
Lang staat in beeld dat Demi nog een berichtje aan het typen is. Ik hou ondertussen, zo goed en zo kwaad als het gaat, mijn adem in. En dan, een paar minuten later, verschijnt het in beeld:
“Het voelt voor mij niet goed om af te spreken. Ik ben bang dat het mij te veel energie gaat kosten. Misschien komen we elkaar nog een keer ergens tegen.”
Het voelt alsof de grond onder mijn voeten weggeveegd wordt.
En er tegelijkertijd een mes in mijn rug gestoken wordt.
Hoe kan dit? Ze leek zo enthousiast! Waarom doet ze dit?
Wat is er mis met mij?
Wat ik op dat moment nog niet doorheb is dat ik diep word geraakt in mijn kindpijn:
Je mag er niet zijn.
Je doet er niet toe
Aan de slag met 'The Work'
Nee, ik ben niet meteen aan de slag gegaan met “The Work”. Het raakte me hard en ik had tijd nodig om weer even rustig te worden. Ik voelde me namelijk keihard afgewezen. Ik werd bevestigd in mijn gevoel dat niemand iets van mij wil weten. En als niemand dat wil, wat doe ik hier dan eigenlijk?
Het kostte me een dag om te gaan zien dat ik dit aan het doen was. Wat ik mezelf allemaal aan het vertellen was. En ik besloot dat het tijd was om dat verhaal te onderzoeken en los te laten.
In ‘The Work’ doe je dit door voor jezelf die negatieve gedachte glashelder te krijgen. En jezelf daar vervolgens vragen over te stellen. De vier vragen die jouw leven veranderen, volgens Byron Katie.
Kijk ook deze video waar Byron Katie zelf The Work uitgelegt:
The Work: Jouw negatieve gedachten verhelderen
Het is ontzettend belangrijk om helder te hebben om welke negatieve gedachte het in jouw geval gaat. Vaak gaat het om iets wat je anders wilt zien in de wereld buiten jou:
“Hij moet liever zijn tegen mij, want dan voel ik me gewenst.”
“Mijn moeder moet niet zo op me zeuren, dan kan ik zelf beslissen wat ik wil.”
“Mijn kinderen moeten niet zo schreeuwen, dan kan ik me tenminste ontspannen.”
Of, bij mij:
“Zij moet tijd met mij door willen brengen, want dan kan ik mij gewenst voelen. Dan doe ik ertoe.”
Het kan ook gaan om gedachten die jij over jezelf hebt:
“Ik ben niet slim genoeg”
“Ik doe er niet toe”
“Ik ben het niet waard”
“Ik ben niet goed genoeg”
Als je meedoet, schrijf dan nu de gedachte op die jij wilt onderzoeken.
The Work: Is het waar?
Na het helder krijgen van jouw negatieve gedachte, is het tijd om jezelf die eerste vraag te stellen:
Is het waar?
Wat je eerste reactie ook is op deze vraag, Ja of Nee, alles is goed.
Is het waar dat zij tijd met me door moet brengen, zodat ik me gewenst kan voelen?
“Ja, natuurlijk is dat waar. Je ziet toch wat het met me doet als ze dat niet wil?”
Net als bij mij is onze eerste reactie vaak een Ja. Anders zou ik dit toch niet denken? Anders zou ik dit toch niet zeggen? Daarom nodigt deze methode ons uit om er zo objectief mogelijk naar te kijken. Dus, als je er feitelijk naar zou kijken, is het dan echt 100% zeker waar?
In mijn geval is dat niet zo. Want nee, ze moet helemaal niks.
Vrijwel altijd is hier het antwoord Nee. Het laat je zien dat alles in je je wil laten geloven dat wat jij denkt waar is. Maar als je echt eerlijk naar die gedachte durft te kijken en je af gaat vragen is dit echt, echt, echt waar? Dan moet je vrijwel altijd toegeven dat dit niet de waarheid is.
Hoe is dit voor jouw gedachte?
Is deze waar?
Is deze 100% zeker weten waar?
The Work: Wat doet het met je als je deze gedachte hebt?
Ouch, pijnlijk deze volgende vraag. Wat doet het met je als je dit denkt?
Het feit dat je deze gedachte hebt uitgezocht om te onderzoeken, betekent dat het waarschijnlijk niet iets positiefs met je doet. Want waarom zou je een gedachte die jou goed laat voelen, willen veranderen?
Mijn gedachte doet mij pijn. Ik voel me afgewezen. Eenzaam. Het doet me pijn. Het maakt me verdrietig. En ergens zelfs een beetje boos.
Ik doe toch zo mijn best?
Sta eens stil bij jouw gedachte. Ik snap dat het niet leuk is om dat te doen. Pijnlijke gevoelens gaan we namelijk het liefste uit de weg. Toch is het belangrijk om dit even goed te voelen. Het gaat jou namelijk laten zien hoe graag je deze gedachte aan wilt pakken. Neem daarom even een momentje en voel bij jezelf:
Wat doet het met mij wanneer ik deze gedachte heb?
Je ziet nu hoe vervelend het is als je deze gedachte hebt. Zie je dan een reden om deze los te kunnen laten? Je hoeft het nog niet te kunnen. Het gaat erom: Wil je dit?
In mijn geval wil ik dit zeker. Waarom zou ik iets willen denken wat mij zoveel pijn doet?
Hoe is dit voor jou?
Zie jij een reden?
The Work: Hoe zou het zijn als je deze gedachte niet meer zou geloven?
Laten we nu naar de andere kant gaan kijken. Net hebben we gezien hoe destructief deze negatieve gedachte voor je is. Maar hoe zou het dan zijn als je deze gedachte los zou laten? Als je deze niet meer zou hebben? Of op zijn minst deze gedachte kunt tackelen op het moment dat hij weer eens langskomt?
Zelf zou ik me zoveel vrijer voelen zonder deze gedachte. Onafhankelijker van anderen op een gevoelsniveau. Natuurlijk, ik ben ook een mens. Ik heb ook menselijk contact nodig. Het verandert niks aan de behoefte aan connectie en verbinding. Maar als het gaat om me gewenst voelen. Het gevoel hebben dat ik ertoe doe. Daar zou ik me onafhankelijk in kunnen voelen. En dat zou me echt zoveel rust geven.
Hoe zou jij je voelen zonder deze gedachte?
Vrijer?
Blijer?
Rustiger?
Gelukkiger?
The Work: Wat gebeurt er als we de gedachte omkeren?
Ja, superfijn als je van die gedachte af zou zijn of niet? Maar hoe ga je ervan afkomen dan? Door simpelweg het tegenovergestelde te geloven?
Nee, gewoon jezelf inprenten dat het tegenovergestelde waar is, werkt niet. Als je niet kunt voelen dat daar een kern van waarheid in zit, gaat het je nooit lukken het te geloven. Als jij voor de spiegel zou gaan staan en tig keer tegen jezelf zou zeggen “Ik ben niet dik”, maar alles in je blijft zeggen “Dat ben je wel”, gaat het je niet lukken.
Daarom pakken we het in “The Work” van Byron Katie anders aan. Ja, we gaan de gedachte omkeren, maar dan door kleine veranderingen te maken. Ik zou ze subtiel willen noemen, maar dat zijn ze allesbehalve.
Dit is voor mij waar de kracht en de magie van deze methode zit. De eerste vragen hebben je geholpen om de eerste twijfel te zaaien en je te laten voelen hoe graag je afscheid wilt nemen van deze gedachte. Maar nu gaan we ook letterlijk anders naar die gedachte leren kijken.
En dat… dat kan best confronterend zijn. Voor mij in ieder geval wel.
Het gaat er niet om dat je alle omkeringen gelooft. Soms zit er een omkering tussen die echt niks met je doet.
Waar het om gaat is die omkering of omkeringen vinden die jou wel op een andere manier naar jouw situatie laten kijken. Zodat jij deze pijnlijke, negatieve gedachte los kunt laten.
De eerste omkeringen die we gaan doen gelden allemaal voor de negatieve gedachten waar je een verwachting hebt bij iets of iemand anders. Met de laatste, ‘Ik ben…’, gaan we aan de slag bij de laatste omkering.
Omkering 1: Verander 'Hij/Zij/Mijn moeder/Mijn kinderen/...' in 'Ik'
Bij de eerste omkering gaan we onze gedachte volledig op onszelf betrekken. We gooien die ander of die anderen er helemaal uit. En dat doen we door daar waar ‘hij’, ‘zij’, ‘mijn moeder’, ‘mijn kinderen’ of wat dan ook staat, te veranderen in ik.
Op het moment dat je dit doet lijkt de gedachte waarschijnlijk heel raar. Onwerkelijk.
Hoezo moet ik dit doen?
Dit gaat toch niet over mij?
Deze gedachte gaat volledig over jou. De kracht om jouw gevoel te veranderen, ligt namelijk bij jou. Jij bent degene die jou dat gevoel kan geven aan het einde van die gedachte. Dat wat jij zo graag wil. Dat hoeft niemand voor jou te doen.
Mijn gedachte wordt nu:
Ik moet tijd met mezelf doorbrengen, om me gewenst te voelen. Om te voelen dat ik ertoe doe.
Dat is voor mij een behoorlijke eye opener. Want dat het iets met mij doet op het moment dat iemand Nee zegt, ligt niet aan die ander. Dat ligt aan mij. Omdat ik ergens nog geloof dat ik niet gewenst ben. Dat ik er niet toe doe. Hoe dat komt.
Als ik meer met mezelf af ga spreken. Meer tijd met mezelf door ga brengen. En meer aandacht ga spenderen aan mezelf. Dan kan ik me gewenst voelen bij mezelf. Dan kan ik bij mezelf het gevoel krijgen dat ik ertoe en dat ik er mag zijn.
Hoe graag ik het ook wil. Ik ga dat nooit buiten mezelf vinden. Dat gevoel zit in mij.
Wat gebeurt er als jij dit bij jouw gedachte doet?
Wat mag jij dan voor jezelf gaan doen om je rustiger, vrijer, blijer, gelukkiger, gewenster te voelen?
Omkering 2: Voeg 'niet' toe
De negatieve gedachte die jij net opgeschreven hebt, begint met een eis. Als iemand anders het maar anders zou doen, dan wordt het beter voor jou. Want pas dan kan dat wat jij graag wil (het tweede deel van jouw gedachte) waarheid worden. Pas als hij dit doet, dan kan jij…
Hiermee word je alleen wel de eiser. En dat niet alleen, je legt de verantwoordelijkheid ook nog eens buiten jezelf neer. Een verantwoordelijkheid die je niet bij iemands neer kunt leggen. En die je daar ook niet neer wilt leggen. Want dan maak jij jezelf afhankelijk
Laten we die eis daarom eens weghalen, door het woordje ‘niet’ toe te voegen.
Voor mij wordt dit:
Zij moet niet tijd met mij door willen brengen, zodat ik me gewenst kan voelen.
Zij hoeft niet tijd met me door te willen brengen, zodat ik me gewenst kan voelen.
Zij moet inderdaad helemaal niks. Wie ben ik om dit van haar of wie dan ook te vragen of te eisen?
Ook zie ik hoe afhankelijk ik mezelf van haar en anderen maak. Alsof ik me alleen goed, heel en volledig kan voelen als iemand anders me dit kan geven. En als niemand dat wil of kan, moet ik me blijkbaar rot voelen. Die verantwoordelijkheid wil ik helemaal niet buiten mezelf neerleggen!
Hoe is dit voor jou?
Wat gebeurt er als jij deze eis weghaalt?
Zie jij dan hoeveel beter het is om jezelf onafhankelijk te maken van deze eis?
Omkering 3: Wissel de posities om
Deze omkering lijkt op het eerste gezicht heel raar. Je wisselt namelijk jouw eigen positie in de gedachte om met die van de persoon waar jij iets van verwacht. Je draait de rollen om. Opeens ben jij degene die iets moet doen om de ander beter te laten voelen. Beetje de omgekeerde wereld of niet?
Wat deze omkering jou laat zien is dat jij ook effect hebt op de ander. Als jij bijvoorbeeld van je kinderen verlangt dat ze rustiger zijn, zodat jij kunt ontspannen, ga je hiermee misschien wel zien dat jouw onrustige houding ook effect heeft op jouw kinderen.
Met mijn gedachte als voorbeeld:
Ik moet meer tijd met mezelf doorbrengen, want dan kan zij zich gewenst voelen.
Ik ben degene die zich gewenst wil voelen. Helemaal zoals ik ben. Maar als ik geloof dat ik daarvoor iemand anders nodig heb. En daarom eis dat iemand tijd met mij doorbrengt, ook als ze dat niet wil, dan respecteer haar niet om wie zij is.
Daarmee doe ik juist wat ik niet wil dat anderen bij mij doen. Ik laat haar voelen dat ze niet gewenst is zoals ze is.
Door terug te gaan naar mezelf en te gaan zien dat ik er wel toe doe. Ongeacht wie er wel of niet met mij wil connecten, kan ik ervoor zorgen dat zij of wie dan ook zich niet voor mij aan hoeft te passen. Zodat zij, of ik het nou hardop zeg of niet, zich ook gewenst kan voelen om wie ze is.
Doe deze omkering ook voor jouw gedachte.
Wat doet het met je als je deze verandering ziet?
Wat mag jij meer voor jezelf doen, zodat ook die ander zich beter kan voelen?
Omkering 4: Verander 'Ik' in 'Mijn denken'
Deze is voor de gedachten die gaan over ‘Ik’. Over alles wat je over jezelf gelooft en wat je aan jezelf niet goed genoeg vindt.
Heel lang heb ik niet geweten hoe je een gedachte als deze om kunt keren. “The Work” van Byron Katie gaat echt om de gedachten waar je iets verwacht van een ander.
Terwijl er ook veel is waar ik eisen stel aan mezelf. En waar ik dingen van mezelf vindt.
Deze omkering leerde ik in het boek ‘Van klacht naar kans’ van Juriaan Galavazi (@drjuriaan): Verander ‘Ik’ in ‘Mijn denken’.
“Ik ben niet slim genoeg” wordt “Mijn denken is niet slim genoeg”
“Ik doe er niet toe” wordt “Mijn denken doet er niet toe”
“Ik ben het niet waard” wordt “Mijn denken is het niet waard”
“Ik ben niet goed genoeg” wordt “Mijn denken is niet goed genoeg”
Het laat je zien dat het je gedachten zijn die jou een verhaal vertellen. Een verhaal wat je op de een of andere manier klakkeloos overneemt en gelooft. Jij bent alleen veel meer dan jouw gedachten. Gedachten die vaak ongevraagd langskomen en helemaal niet de waarheid zijn.
Wat het voor mij doet is mij laten zien dat het inderdaad mijn denken is die mij deze gedachte geeft. Dat het één van die 85.000 gedachten op een dag is, die ongevraagd bij mij binnenkomt. En dat ik niet die gedachte ben. Hiermee kan ik deze gedachte zien als los van mezelf. Alsof ik het bijna letterlijk buiten mezelf, op mijn schouder, neer kan zetten.
Hoe is dit voor jou?
Jouw blik op de situatie verandert met 'The Work'
Het doel van “The Work” is niet om zomaar iets anders te gaan geloven. Het gaat erom dat je gaat zien hoe jouw oorspronkelijke, negatieve gedachte niet klopt. En hoe jij er daarom anders tegenaan kunt kijken.
Als jij nu jouw oorspronkelijke gedachte en de omkeringen op een rijtje zet. Welke voelen dan het meest kloppend voor jou? Hoe laten deze jou hier op een andere manier tegen aankijken?
Mij laat het zien dat het inderdaad de gedachte is die mij pijn doet. Het was niet de situatie die dit gevoel veroorzaakte. De situatie was wat het was: Ze wilde geen contact. Niet meer en niet minder. Maar het was mijn gedachte hierbij die zoveel pijn deed. Want ik vertelde mezelf daarmee dat ik ongewenst was en er niet toe deed.
En hoewel het misschien niet direct zichtbaar wordt uit de omkeringen, ben ik me ook gaan realiseren dat ik contacten met anderen onbewust verkeerd aanvlieg. Vooraf heb ik al verwachtingen. Ik wil het zo graag en onbewust straal ik dit al uit. Hoe kun je een oprecht, open contact met iemand aangaan, als je dit al helemaal uitstraalt?
Door los te laten dat ik de ander nodig om me goed te voelen. Dat voelen dat ik er mag zijn en ertoe doen vanuit mezelf mag komen. Kan ik zoveel vrijer dat contact met anderen aangaan. Daarmee wordt het contact zoveel natuurlijker en is de kans groter dat mensen ook daadwerkelijk connectie willen.
Welke inzichten heb jij gekregen door “The Work” van Byron Katie te gebruiken voor jouw gedachte? Ben jij ook in gaan zien dat jij er zelf voor kunt zorgen dat jij je beter kunt voelen? Wat een ander ook doet of wat er om je heen ook maar gebeurt?
Disclaimer: ‘The Work’ is natuurlijk niet bedoeld om recht te praten wat krom is. In situaties waar jou echt iets wordt aangedaan, in de vorm van mishandeling, misbruik of geweld, is het niet de bedoeling dat jij je goed gaat voelen in die situatie en alles maar laat gebeuren.
Advies is wel: Ga kijken wat jij zelf kunt doen om deze situatie te stoppen.
