Voor jezelf kiezen voelt ontzettend moeilijk.
Het liefst wil je iedereen te vriend houden en niemand teleurstellen.
En dus zeg je weer ‘ja’ terwijl je eigenlijk ‘nee’ bedoelde.
Ga je weer mee in de wens van een ander, terwijl je dit niet wilt.
En maak je misschien zelfs levenskeuzes op basis van wat er van je wordt verwacht.
Of wat je denkt dat er van je wordt verwacht.
Ondertussen raak je jezelf meer en meer kwijt.
Want als je nooit voor jezelf kiest, leef je dan eigenlijk nog wel voor jezelf?
Waarom we dit zo moeilijk vinden (want je bent zeker niet alleen) en waarom dit niet egoïstisch is, lees je hier.
Voor jezelf kiezen: dit is het
Herken je dat, dat wanneer je denkt aan voor jezelf kiezen, dat dat meteen voelt als altijd maar doen wat jij leuk vindt en waar jij zin in hebt?
Geen wonder dat voor jezelf kiezen dan aanvoelt als egoïstisch.
Zo voelde het voor mij heel lang ook.
Maar voor jezelf kiezen is helemaal niet hetzelfde als alleen maar kiezen voor wat jij leuk vindt en waar jij zin in hebt. Wat het wel betekent is dat je voor het beste voor jezelf kiest. En dat is ook weleens dat waar je geen zin in hebt en wat je niet leuk vindt, maar wat wel goed voor je is.
Voorbeeld: Voor jezelf kiezen bij een uitnodiging
Misschien ben je net als ik iemand die het liefst op elke uitnodiging met een dikke vette ‘nee’ zou willen antwoorden. Misschien omdat je het gevoel hebt dat je zelf geen inspraak hebt en vooral maar overal op moet komen draven. Een gevoel wat ik zeker regelmatig heb als ik uitgenodigd word. Of omdat het je voor je gevoel alleen maar energie gaat kosten.
Maar ‘nee’ zeggen is hier niet altijd het beste voor je. Want als je nooit langskomt, verwatert het contact wat jij met mensen in jouw leven hebt.
Met je familie.
Met je vrienden.
Kortom, de mensen die jou dierbaar zijn.
In dat geval, als jij in contact wilt blijven met de mensen om wie jij geeft. Wanneer je je met hen verbonden wilt voelen. Is het wel het beste voor jezelf om ook af en toe ‘ja’ te zeggen.
Is het echt een verschrikkelijk feestje of ben je doodmoe, dan wordt het een ander verhaal. Dan is ‘nee’ zeggen het beste wat je voor jezelf kunt doen.
In beide gevallen kies je wel voor jezelf.
Waarom is kiezen voor jezelf zo moeilijk
Een andere keuze maken, wanneer iemand iets van je wil. Het voelt zo tegennatuurlijk. Voor jezelf kiezen gaat in tegen alles wat je hebt geleerd.
Altijd voor een ander klaarstaan
In onze samenleving leren we namelijk sterk dat je er vooral altijd voor een ander moet zijn. De wens en de behoefte van de ander staan voorop en jouw wensen en behoeftes bungelen ergens op de laatste plaats.
Eén van de oorzaken hiervan is dat je in je kindertijd de overtuiging hebt opgeslagen dat je niets of niet te veel voor jezelf mocht vragen. Bijvoorbeeld doordat jouw ouders of opvoeders vooral vonden dat je moest doen wat zij van je wilden en niet stilstonden bij jouw behoeftes. Zij zagen je niet voor wie je was en wat jij wilde. Een vorm van emotionele verwaarlozing.
Wil je hier meer over weten?
Lees dit artikel over emotionele verwaarlozing
Een andere oorzaak is dat we hier in een samenleving leven, die gelooft dat voor jezelf kiezen altijd OF-OF is.
OF je kiest voor jezelf OF je kiest voor de ander.
Maar tegelijkertijd?
Dat is onmogelijk.
Geen wonder dat voor jezelf kiezen dan egoïstisch lijkt.
Dat het juist meestal EN-EN is, heb je niet geleerd.
Voor jezelf kiezen in de prehistorie
Onder de onmacht om voor jezelf te kiezen zit één van onze oudste en waarschijnlijk grootste angsten: de angst om afgewezen te worden. Om er niet meer bij te horen.
Deze angst is zo oud als de mensheid.
Vroeger, toen we nog als jagers-verzamelaars rondtrokken in stammen, was het essentieel om door je stam geaccepteerd te worden. Werd je dat niet, dan werd je buitengesloten en was je op jezelf aangewezen. Dat betekent dat je als uitgestotene onzichtbaar achter de stam aantrok en leefde van de restjes die ze achterlieten (als er al iets achterbleef) of dat je stierf.
Het was daarom noodzakelijk om voor de groep te kiezen. Voor het welzijn van de stam. En in de kern stond dit ook gelijk aan kiezen voor jezelf. Kiezen voor het welzijn van de stam was immers ook kiezen voor je eigen welzijn. Als het niet goed ging met de stam, ging het ook niet goed met jou.
Deed je dit te vaak niet, dan werd je uit de stam gezet en was je zo goed als ten dode opgeschreven.
Hoewel we nu niet meer op dezelfde manier van elkaar afhankelijk zijn, zijn we nog steeds sociale wezens. We hebben elkaar en menselijk contact nog steeds nodig. En daardoor zit deze angst bij ons ontzettend diep verankert. Op zijn beurt voedt die de angst om voor jezelf te kiezen.
Drie redenen waarom NIET voor jezelf kiezen slecht voor je is
Het kan nu lijken alsof je jezelf er alleen maar een plezier mee doet wanneer je ervoor kiest om vooral niet voor jezelf te kiezen. Maar wat je misschien niet doorhebt is dat je jezelf pijn doet, elke keer wanneer jij niet voor jezelf kiest.
1) Niet voor jezelf kiezen kost energie
Dit klinkt misschien heel onschuldig en misschien denk je nu zelfs:
“Heb je enig idee hoeveel energie het me kost als ik wel voor mezelf wil kiezen?”
Maar laat nou net dat onderdeel zijn van het probleem.
Niet voor jezelf kiezen terwijl je dat wel wilt, kost je echt ontzettend veel energie. Zowel in het bezig zijn met het vraagstuk of je nu niet echt een keer voor jezelf moet kiezen, het feit dat je iets moet doen wat je niet wilt doen en de frustratie die niet voor jezelf kiezen je oplevert. Want wees eerlijk, je hebt het vast wel eens iemand kwalijk genomen omdat je niet voor jezelf durfde te kiezen.
Iemand die er minder moeite mee heeft om voor zichzelf te kiezen, is hier ook veel minder mee bezig. Ze staan er kort bij stil wat ze willen en luisteren naar wat ze zelf nodig hebben. Vervolgens zeggen ze ‘ja’ of ‘nee’, zonder zich schuldig te voelen. Niet richting zichzelf als ze ‘ja’ zeggen en niet richting de ander als het antwoord ‘nee’ is. Ze staan achter hun keuze en weten dat dit het beste voor ze is.
Zie je hoeveel minder energie dit kost en hoeveel minder stress dit oplevert?
2) Niet voor jezelf kiezen maakt je onzeker
Maar is niet voor mezelf kunnen kiezen niet juist een teken van onzekerheid? Ja, waarschijnlijk zorgt inderdaad ook je onzekerheid en gebrek aan zelfvertrouwen ervoor dat je het moeilijk vindt om voor jezelf te kiezen.
Maar andersom werkt het ook.
Door niet voor jezelf te kiezen, ga je je ook onzekerder voelen.
“Zie je wel, ik kan helemaal niet voor mezelf kiezen.
Daar ben ik niet sterk genoeg voor.
Ik ben gewoon veel te zwak.”
Jouw innerlijke criticus is lekker op dreef en zorgt er ondertussen ook nog eens voor dat jij jezelf nog minder waard vindt en nog kleiner gaat voelen.
3) Niet voor jezelf kiezen zorgt ervoor dat jij jezelf niet bent
Elke keer dat jij niet voor jezelf kiest, kies je ervoor om iemand anders te zijn dan je echt bent. Wanneer je aan de verwachtingen probeert te voldoen, pas je je immers aan aan iemand anders.
Hoe meer je dit doet, hoe meer je jezelf kwijtraakt.
Dit lijkt misschien mee te vallen wanneer het een keer (of altijd) ‘ja’ zeggen op de uitnodiging voor een feestje. Maar ook dan probeer je van jezelf het beeld te geven van iemand die het geweldig vindt om altijd overal aanwezig te zijn. Maar is dat zo? Is dat wie jij echt bent?
Er zijn ook grotere keuzes waar je niet voor jezelf durft te kiezen. Denk aan het werk wat je doet, de partner die je kiest, waar je woont en of je wel of geen kinderen krijgt. Keuzes die misschien wel beïnvloed zijn door de verwachtingen van je ouders, je vrienden en/of de maatschappij.
Wanneer je je hele leven aanpast aan de verwachtingen van anderen, raak je jezelf volledig kwijt en ben je niet langer wie je echt bent en echt wilt zijn.
Dit is waarom voor jezelf kiezen niet egoïstisch is
Het is al vaker gezegd. Het idee van voor onszelf kiezen, geeft ons vaak het gevoel dat we dan egoïstisch zijn. Dat is heel logisch als je altijd (onbewust) hebt geleerd dat het OF-OF is. Dat, wanneer jij voor jezelf kiest, dat altijd ten koste van iemand anders gaat.
Om jou te laten zien dat je niet egoïstisch bent wanneer je voor jezelf kiest, heb ik hier vijf redenen voor je:
1) Meestal gaat dit niet ten koste van de ander
Stel, iemand kan een keer niet naar jouw feestje komen.
Geen tijd…
Geen energie…
De reden doet er niet toe.
Of iemand kan jou een keer niet helpen.
Zou jij dit de ander echt kwalijk nemen?
Zou je echt het gevoel hebben dat die ander jou daarmee iets aandoet?
Ja, natuurlijk ben je dan even teleurgesteld. Misschien dat je ook na moet denken over een ander oplossing als je echt hulp nodig hebt. Maar zou de ander jou, voor jouw gevoel, echt iets aangedaan hebben? Waarschijnlijk niet. Waarschijnlijk zou je er begrip voor hebben.
Andersom werkt dit ook.
Als jij een keer niet op een verjaardag wilt of kunt komen, doe je daarmee de ander geen pijn.
We onderschatten vaak hoeveel begrip anderen ook voor ons hebben en het helemaal geen probleem vinden als je ‘nee’ zegt. Waarschijnlijk stellen ze je eerlijkheid juist op prijs.
2) Je bent hier niet om aan de verwachtingen van anderen te voldoen
Voor jezelf kiezen en daarmee tegen de verwachtingen van anderen in gaan, voelt als tegen de regels. Maar wie heeft ooit gezegd dat je hier bent om aan de verwachtingen te voldoen? Ben je hier niet juist om jouw eigen leven te leven en daarin te kiezen voor jezelf?
Jij bent niemand iets verschuldigd.
Zelfs jouw ouders niet.
Ja, ze hebben jou hier op deze planeet gezet, maar dat was hun keuze. Niet die van jou.
Natuurlijk mag je ze daar dankbaar voor zijn, maar het betekent niet dat jij je aan hen aan moet passen en precies moet doen wat zij van jou willen.
Dit werkt natuurlijk wel twee kanten op. Want als jij niemand iets verschuldigd bent, is ook niemand iets verschuldigd aan jou. Kan jij ook niets van iemand anders verwachten.
Dit is jouw leven, niet dat van iemand anders. Dat maakt kiezen voor jezelf en kiezen voor jouw eigen geluk jouw recht.
3) Je kunt er juist meer voor anderen zijn
Wanneer jij jezelf steeds weer leeg laat trekken door niet voor jezelf te kiezen, heb je na verloop van tijd niks meer over om te kunnen geven. Zelfs als je dat wel wilt.
Uit een lege emmer kun je geen water halen.
En een lege batterij kan geen energie leveren.
Zo werkt dat ook voor jou.
Wanneer jij ervoor anderen wilt kunnen zijn, dan is het in de eerste plaats nodig om voor jezelf te kiezen, zodat jouw batterij op kan laden of opgeladen kan blijven.
Door ‘nee’ te zeggen wanneer je rust nodig hebt en door te doen waar jij gelukkig van wordt en energie van krijgt, zorg jij goed voor jezelf en zorg je ervoor dat jij de energie hebt om er juist ook voor anderen te kunnen zijn.
4) Een oprechte ‘ja’ betekent zoveel meer
Hoe denk je dat mensen het zullen vinden, wanneer jij voor hen iets tegen je zin in doet?
Of nog erger, wanneer je iets voor ze doet ten koste van jezelf?
Denk je dat ze daar dan blij mee zijn?
De meeste mensen zijn dit niet. Zeker niet jouw familieleden en vrienden die echt om je geven. Mogelijk tast het jullie relatie zelfs aan, omdat ze er niet meer op kunnen vertrouwen of je wel echt wilt, de volgende keer dat je weer ‘ja’ zegt.
En hoe zouden ze zich voelen als je het ze ook nog eens stilletjes kwalijk zou nemen? En ja, dat gevoel is niet raar wanneer je er aan gewend bent om niet voor jezelf te kiezen.
Je wordt echt veel meer gewaardeerd wanneer je er bent of wanneer je helpt omdat je dat oprecht zelf wilt.
Soms zijn er mensen die inderdaad teleurgesteld zijn wanneer je voor jezelf kiest. Of die het niets kunnen schelen als jij ten koste van jezelf ‘ja’ zegt. Maar van hen mag jij je afvragen of zij wel in jouw leven thuishoren. Want koste wat kost je zin willen krijgen? Dat is wel egoïstisch.
5) Voor jezelf kiezen geeft anderen de vrijheid dit ook te doen
Door niet voor onszelf te kiezen, houden we ook elkaar gevangen in het idee dat je niet voor jezelf mag kiezen. Want wanneer je overal om je heen ziet dat je niet voor jezelf mag kiezen en dat het slecht is wanneer je dat wel doet, ga je dat zelf ook geloven.
En wanneer jij het signaal afgeeft dat jij vindt dat je altijd voor de ander moet kiezen, geef je anderen het gevoel dat ze dat ook bij jou moeten doen. Dat ze dus moeten kiezen voor jou in plaats van voor zichzelf. Terwijl dit waarschijnlijk helemaal niet je bedoeling is.
Maar wanneer jij laat zien dat je de vrijheid voelt om te luisteren naar wat het beste is voor jou en dat je zonder schuld voor jezelf durft te kiezen, laat je anderen zien dat ook zij de vrijheid hebben om voor zichzelf te kiezen.
En wanneer jij straalt van geluk en energie, laat je anderen zien hoe goed het is om voor jezelf te kiezen.
Voor jezelf kiezen is EN-EN
Op het eerste gezicht lijkt het dat misschien niet en ja, het zal best eens voorkomen dat iemand teleurgesteld is wanneer jij voor jezelf kiest. Omdat ze je echt heel graag hadden willen zien. Maar in the end is voor jezelf kiezen niet alleen beter voor jou, maar ook voor de mensen om je heen.
Daardoor heb je namelijk veel meer energie die je wel kunt geven.
Ben je wel oprecht wanneer je ook kiest voor de ander.
En laat je zien dat ook de ander voor zichzelf mag kiezen.
Dus de volgende keer dat je het weer eng vindt om voor jezelf te kiezen?
Stel jezelf dan deze vraag:
“Als ik nu het beste voor mezelf zou kiezen, wat zou dat dan zijn?”
Of simpeler “Wat is nu de beste keuze voor mij?”
Ga voor die keuze.
En is het een keer zo dat je antwoord ‘nee’ is, maar je voor iets anders wel ‘ja’ zou hebben gezegd, dan kun je altijd nog een alternatief voorstellen.
Hou je bijvoorbeeld niet van die immense kringverjaardagen waar je de jarige niet eens spreekt, omdat hij of zij alleen maar in de keuken staat en glazen aan het bijvullen is? Vraag dan of de jarige het leuk vindt als je een ander moment langskomt om het met z’n tweeën te vieren.
Echt, je bent niet egoïstisch wanneer je besluit vaker voor jezelf te gaan kiezen. Dit is jouw leven om op jouw manier geleefd te worden. En uiteindelijk is niet alleen beter voor jezelf, maar ook voor de persoon waar je ‘nee’ tegen zegt. Het is EN-EN
Dus, welke keuze ga jij voor jezelf maken?
Luister ook hier:
